Australijskie rasy psów nie są być może liczną grupą, ale wszystkie z nich doskonale przystosowały się przez lata nie tylko do specyficznych warunków panujących na tym kontynencie, ale także do codziennej pracy z zamieszkującymi go ludźmi i pomocy w zajęciach związanych m.in. z hodowlą zwierząt gospodarskich.
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
Australijskie rasy psów – podstawowe informacje
Australijskie psy to raptem 5 różnych ras, przy czym jedna z nich (australijski koolie) nie jest rasą uznaną przez Międzynarodową Federację Kynologiczną. W większość australijskie rasy psów wywodzą się od tych stworzonych w Wielkiej Brytanii – ich korzenie są więc ściśle powiązane z XIX-wiecznym zasiedleniem brytyjskich kolonii takich jak Nowa Południowa Walia i koniecznością sprowadzenia na teren Antypodów psów, które pomogłyby w doglądaniu zwierząt gospodarskich na brytyjskich ranczach.
Australijskie rasy psów – Owczarek australijski kelpie
Przodkowie owczarka australijskiego kelpie prawdopodobnie hodowani byli w Wielkiej Brytanii w XVIII wieku – uznaje się, że były to tzw. “collies” i dały początek również szkockiej rasie border collie. Ta ostatnia pracuje zresztą bardzo podobnie do owczarka australijskiego kelpie – ich taktyką jest wbijanie wzroku w zwierzęta, których pilnują i nie spuszczanie ich z oczu nawet na moment. Dzięki temu są w stanie wywierać na stado odpowiednią presję i zachowywać nad nim kontrolę.
W XIX wieku collies zostały po raz pierwszy sprowadzone do Australii, gdzie Wielka Brytania utworzyła kolonię o nazwie Nowa Południowa Walia. Na miejscu były już obecne psy dingo, a także różne psy pasterskie. To właśnie ze skrzyżowania collies z tymi dwiema lokalnymi grupami psów narodziła się rasa znana obecnie jako owczarek australijski kelpie.
Bardzo ciekawe jest samo pochodzenie nazwy “kelpie” – związana jest ona z pierwotnym krajem pochodzenia tej rasy i wierzeniami plemion celtyckich. W tamtejszej mitologii “kelpie” był ponad naturalną istotą – wodnym koniem, który posiadł umiejętność zmieniania kształtu. Z natury było to stworzenie łagodne, jednak czasem przeobraża się w okrutnego, niebezpiecznego człowieka. Jeśli ktoś dostrzegł kelpie w jego końskiej postaci i spróbował go dosiąść, stwór porywał nieszczęśnika wprost do odmętów pobliskiej rzeki lub strumienia.
Na szczęście owczarek australijski kelpie nie podziela cech charakteru ze swoim mitologicznym imiennikiem – w stosunku do ludzi jest oddanym i chętnym do współpracy psem, chociaż potrafi wykazywać się sporą jak na owczarka niezależnością, momentami przeradzającą się w upór. Wynika to jednak z jego dużej aktywności i temperamentu – owczarek australijski kelpie potrzebuje dużo ruchu i wysiłku nie tylko fizycznego, ale także umysłowego. Jeśli opiekun nie będzie w stanie mu ich zapewnić, kelpie może z nudów zacząć zachowywać się w niepożądany sposób.
Australijskie rasy psów – Australijski koolie
Australijski koolie jest, podobnie jak owczarek australijski kelpie, potomkiem XVIII – wiecznych brytyjskich “collies”, które do Australii sprowadzone zostały w XIX wieku. Podstawowym celem tego procesu było stworzenie ras, które pomogłyby w pracy w brytyjskich koloniach w Australii, m.in. w Nowej Południowej Walii. Początkowo psy tej rasy nazywane były “niemieckimi koolie”, co może wskazywać na możliwy udział staroniemieckich psów pasterskich w powstaniu australijskiego koolie.
Koolie od samego początku miały być psami pracującymi, których zadaniem było pomaganie w pilnowaniu i zaganianiu zwierząt na australijskich ranczach. Z tego powodu były selekcjonowane nie pod kątem określonego, pożądanego przez hodowcę wyglądu, a raczej swoich cech użytkowych. Spowodowało to, że są psami bardzo chętnymi do pracy i wytrzymałymi – nie tracą zapału nawet w bardzo trudnych warunkach i są niezwykle oddane swojemu opiekunowi.
Jednocześnie brak skupienia na zachowaniu określonego wyglądu wpłynął na duże urozmaicenie, jakie do teraz występuje w obrębie rasy, jeśli chodzi o różne cechy fizyczne, np. kształt uszu, rodzaj sierści, wielkość czy umaszczenie. To ostatnie może występować w wersjach kolorystycznych, które nasuwają skojarzenie z innymi rasami pochodzącymi od brytyjskich “collies” – z kelpie przy umaszczeniu czarnym lub rudym albo z border collie w przypadku umaszczenia dwukolorowego.
Ciekawa jest też przyczyna zróżnicowania wielkości w obrębie rasy – wynika ona z różnych sposobów pracy Koolie w poszczególnych częściach Australii. Na północ od Queensland, w Nowej Południowej Walii, zadaniem koolie było pilnowanie na ogromnym terenie bydła, w związku z czym tamtejsi przedstawiciele rasy są osobnikami wyższymi i zręczniejszymi. Z kolei w obszarze doliny Hunter i Gór Śnieżnych psy są mniejsze, aby móc sprawnie przedostawać się przez gęste krzaki.
Australijskie rasy psów – Australian cattle dog
Australian cattle dog to rasa, której nazwa wskazuje nie tylko na Australię jako jej kraj pochodzenia, ale także na rodzaj zadań, z jakimi przyszło mu się mierzyć w brytyjskich koloniach na tym kontynencie – “cattle” oznacza po angielsku “bydło”, a więc rodzaj zwierząt gospodarskich, do kontrolowania których przeznaczone były m.in. właśnie australian cattle dogi.
Ich historia, podobnie jak losy pozostałych australijskich ras psów, nierozerwalnie związana jest z przełomem XVIII i XIX wieku i początkiem zasiedlania Australii przez ludność przebywającą z Wielkiej Brytanii. Razem z nią przybywały na terytorium Antypod pochodzące z Wysp psy, m.in. wspomniane wcześniej “collies”.
Niestety nie były one przyzwyczajone do warunków, jakie panowały w Australii – suchego i gorącego klimatu, bardzo odmiennego od tego, z czym zazwyczaj miały do czynienia w Wielkiej Brytanii. Z tego powodu zaczęto je krzyżować z psami, które od wielu lat rozwijały się właśnie w klimacie australijskim. Chodzi tu przede wszystkim o dingo – uznawany z wtórnie zdziczały gatunek psa, który w Australii pojawił się prawdopodobnie już 4 tysiące lat temu. Mimo swojej w dużej mierze dzikiej natury dingo zdarza się krzyżować z typowymi udomowionymi psami i to właśnie z takiego połączenia miały powstać pierwsze psy, które dały początek rasie australian cattle dog. Również owczarek australijski kelpie, a także pochodzący z Anglii bulterier podejrzewane są o udział w powstaniu rasy.
Australian cattle dog jako pies przystosowany do pracy ze zwierzętami gospodarskimi jest rasą wytrzymałą, aktywną i chętną do współpracy z człowiekiem. Ma ogromne pokłady energii i lubi wszelkie formy zabawy – najlepiej, jeśli opiekun zapewnia mu możliwość zrealizowania nie tylko potrzeb związanych z aktywnością fizyczną, ale także wysiłkiem umysłowym. Australian cattle dog pokocha różne rodzaje psich sportów, takich jak tropienie, flyball czy agility. Nawet typowy trening posłuszeństwa będzie dla niego ciekawym wyrwaniem z codziennej rutyny – jako pies inteligentny i szybko się uczący, ale także pragnący spełniać oczekiwania swojego opiekuna, chętnie będzie brał udział w tego rodzaju zajęciach.
Australijskie rasy psów – Terier australijski
Terier australijski był, podobnie jak pozostałe australijskie rasy psów, przeznaczony ściśle do pracy z człowiekiem. Jego zadaniem nie było natomiast zaganianie bydła czy innych zwierząt hodowlanych, ale walka z wężami i gryzoniami, które przedostawały się na teren rancz oraz kopalni złota. Z tego powodu selekcjonowany był w dużej mierze pod kątem swoich cech fizycznych i sprawności, a nie określonego wyglądu. Wśród jego przodków znajdują się psy pochodzące z Wielkiej Brytanii – black and tan terrier, dandie dinmont terrier, i terier szkocki.
Terier australijski jest psem pewnym siebie i aktywnym, ale prawidłowo socjalizowany nie powinien przejawiać skłonności do dominacji czy agresji. Ma w sobie dużo energii i chęci do zabawy, sprawdzi się więc dobrze jako towarzysz dla dzieci. Jest psem inteligentnym, ale jednocześnie lubi postawić na swoim.
Australijskie rasy psów – Australian silky terrier
Australian silky terrier to ostatnia z australijskich ras psów. Tym co od razu rzuca się w oczy – zarówno w jego nazwie, jak i wyglądzie – jest przepiękna, długa, jedwabista sierść. Wśród jego przodków najprawdopodobniej znajdują się terier australijski oraz yorkshire terrier.
Zaliczany jest do psów ozdobnych i do towarzystwa, a jego charakter doskonale dostosowany jest właśnie do przebywania z ludźmi bardziej niż do pracy ze zwierzętami, jak w przypadku wielu innych australijskich ras psów. Jednocześnie jest to rasa aktywna i pełna temperamentu, która źle znosi brak odpowiedniej dawki codziennej aktywności fizycznej.
