West highland white terrier to charakterystyczny biały psiak, którym zachwycało się wielu ludzi, w tym m.in. Alfred Hitchcock, Pablo Picasso, czy nawet Karol Darwin. Jego przyjacielski charakter, niespożyte zapasy energii i szelmowski wygląd rzeczywiście sprawiają, że można się w nim bardzo łatwo zakochać.
West highland white terrier – opis rasy
West highland white terrier pochodzi z Wielkiej Brytanii i według klasyfikacji Międzynarodowej Federacji Kynologicznej zalicza się do grupy 3, czyli ogólnie terierów i do sekcji 2, czyli terierów małych. Nazywany jest potocznie “westie” lub po prostu “west”.
Jego dokładną kolebką jest Szkocja, w której zachodnio – północnej części znajduje się wyżynne terytorium, nazywane właśnie “West Highland”. W obszarze tym znajdowało się historycznie księstwo Argyllshire – według niektórych to właśnie tam już w XVI wieku znane były teriery, które prawdopodobnie uznać można za przodków west highland white terriera – były dosyć małych rozmiarów, miały szorstką sierść i wykorzystywane były przez myśliwych w trakcie polowań. Zadaniem krótkonożnych terierów, takich jak west highland white terrier, była praca pod powierzchnią ziemi, a także tępienie gryzoni.
Jeśli chodzi o drzewo genealogiczne west highland white terriera, przypuszcza się, że wspólnym przodkiem krótkonożnych terierów był mały stajenny pinczer (jego sierść była prawdopodobnie krótka lub szorstka. Wśród bliskich krewnych westa wymienia się jeszcze cairn terriera i teriera szkockiego. Jedna z teorii głosi, że kiedy w hodowli tych dwóch ostatnich ras pojawiały się szczeniaki o białym kolorze sierści, były one początkowo uznawane za niepotrzebne. Z kolei według niektórych historyków na początku XVII wieku kilka białych terierów zostało wyróżnionych przez Jakuba I Stuarta i przekazane jako wyraz szacunku i uznania królowi francuskiemu.
Na dobre hodowla przyszłych west highland white terrierów zaczęła się jednak rozwijać dzięki pułkownikowi Edwardowi Malcolmowi z Poltalloch. Był on zapalonym myśliwym, którego pasja do zabijania zwierząt doprowadziła do tragicznych wydarzeń i utraty własnego ukochanego czworonoga. W polowaniach towarzyszył mu bowiem zawsze rudy pies, który w czasie jednej z wypraw, w 1860 roku, ze względu na kolor swojej sierści został przez przypadek pomylony z lisem i postrzelony. Pies niestety nie przeżył, a pułkownik Edward Malcolm postanowił nie dopuścić do tego, aby tak straszna sytuacja kiedykolwiek się powtórzyła.
Od tamtego momentu podjął decyzję, że w jego hodowli będą preferowane białe teriery – w ten sposób nikt już nie będzie miał możliwości pomylenia psa myśliwskiego ze zwierzyną łowną. Selekcja psów odbywała się więc na podstawie białego umaszczenia, a specyficznie dobierane pod tym kątem teriery nazywać zaczęto od nazwiska ich hodowcy “poltalloch terierami” (lub alternatywnie roseneath terrierami oraz white scottish terrierami). Uczestniczyły one w polowaniach, w trakcie których zajmowały się mniejszymi zwierzętami – głównie drapieżnikami takimi jak wydry czy lisy.
West highland white terrier zadebiutował jako pies wystawowy i po raz pierwszy miał okazję dotrzeć do szerszej publiczności oraz grona potencjalnych przyszłych miłośników rasy podczas wystawy, która odbywała się w 1904 roku w samej stolicy Szkocji – Edynburgu. W 1907 roku hodowla została całkowicie sformalizowana – rasa uznana została przez Angielski Klub Kynologiczny, który ustalił również ostatecznie jej współczesną nazwę west highland white terrier. W międzyczasie pierwsi przedstawiciele westie pojawili się po drugiej stronie Atlantyku – w 1906 roku obecni byli na wystawie w Westminster w Kalifornii, a anegdota opowiada o west highland white terrierze, który nazywał się Kiltie i został sprzedany przez hodowcę z Anglii pasjonatowi pochodzącemu ze Stanów Zjednoczonych, który zapłacił astronomiczną jak na tamte czasy kwotę 400 funtów. Innym znanym, konkretnym przedstawicielem rasy był west o imieniu Morven, którego często określa się mianem protoplasty całej rasy. Mimo to, gdyby ktoś zobaczył go obecnie, a znał się dobrze na rasie west highland white terrier i jej pokrewnych, mógłby powiedzieć, że Morven w dużo większym stopniu przypominał teriera szkockiego niż jego kuzyna westiego.
Jak w przypadku wielu psów (np. hawańczyka czy papillona), poważnym zagrożeniem dla przetrwania rasy okazały się być perturbacje historyczne i ludzkie konflikty – w czasie I wojny światowej zginęło tak wiele białych terierów z Wielkiej Brytanii, że sytuację trzeba było ratować importowaniem ich z powrotem na wyspy ze Stanów Zjednoczonych. Od lat dwudziestych XX wieku hodowla stabilizowała się i zaczęto opracowywać pierwsze wzorce, które w dużej mierze obowiązują do dziś.
Jeśli chodzi o obecność west highland white terriera w Polsce, pierwsze wzmianki i potwierdzoną obecność przedstawicieli rasy możemy umiejscowić już w czasie dwudziestolecia międzywojennego, jednak to dopiero przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych rozpoczął na dobre rozwój hodowli. Za pierwsze west highland white terriery sprowadzone do Polski uznaje się pochodzącego z Danii Peppermint Stevie Wondera oraz pochodzącą z Anglii “księżniczkę” – Bonny Princess of Mamog. Rok 1990 przyniósł pierwszy miot rasy w Polsce.
West highland white terrier – wygląd
West highland white terrier nie należy do olbrzymów – osiąga wysokość w kłębie około 28 cm – jest za to mocno zbudowany. Widać po nim od razu, że jest nie tylko wytrzymałym, ale też bardzo aktywnym psem – jego przednie kończyny są silne, tylne również są zdecydowanie mocno umięśnione, a grzbiet ma piękną, prostą linię.
Klatka piersiowa jest głęboka, w górnej części żebra są dobrze wysklepione, a po bokach nieco się spłaszczają, natomiast ostatnie żebra sięgają daleko do tyłu. Lędźwie są szerokie i mocne, staw barkowy jest wyraźnie wysunięty do przodu, a ponadto silnie umięśniona jest też szyja. Ta ostatnia musi być zresztą stosunkowo długa, żeby pies mógł nosić głowę pod odpowiednim kątem, a na dodatek rozszerza się u nasady i płynnie łączy z szerokimi, skośnie ułożonymi i przylegającymi do klatki piersiowej łopatkami psa.
Głowa westa ma łagodny kształt w okolicy czoła, a od uszu do oczu delikatnie się zwęża. Między oczami widać małe wgłębienie, dosyć wyraźne i wydatne są też łuki nadczołowe. Całą głowę porasta gęsta sierść, a pies trzyma ją dumnie pod kątem prostym (lub minimalnie mniejszym) w stosunku do osi przebiegającej przez szyję.
Sama kufa również zwęża się od oczu do końca nosa, a z profilu nie wydaje się być ani wklęsła ani też opadająca – pod oczami jest dobrze wypełniona. Nos jest raczej duży, czarny i nie wystaje zbytnio poza obrys kufy. Jak na małego psa west highland white terrier ma sporej wielkości zęby. Szczęki są mocne i szerokie – kły są znacząco rozstawione, co wzorzec rasy wskazuje jako przyczynę “szelmowskiego” wyglądu westiego.
Uszy są niewielkich rozmiarów i są optymalnie osadzone na głowie – nie wydają się być ani zbyt blisko, ani zbyt daleko od siebie. Mają szpiczaste końcówki, a do tego są zdecydowanie i pewnie postawione do góry. Pokryte są krótką, bardzo przyjemną i delikatną w dotyku, gładką i aksamitną sierścią. Na końcach uszu nie powinno za to być przypominających frędzle, dłuższych włosów. Uszy nie powinny też być zbyt duże czy mieć grubszej chrząstki.
Oczy west highland white terriera są średniej wielkości i bardzo ciemne – im są ciemniejsze, tym lepiej, a w żadnym wypadku nie powinny być jasne czy też zbyt duże. Są szeroko rozstawione, a nad nimi widać obfite brwi, które nadają spojrzeniu westa charakterystyczny – czujny i inteligentny – wyraz.
Ogon ma długość od około 13 do 15 cm i powinien być możliwie jak najbardziej prosty, a także noszony przez psa zdecydowanie pionowo, skierowany do góry. Nie powinien w żadnym wypadku zawijać się nad grzbietem ani być nadmiernie długi. Porasta go twarda sierść, która pozbawiona jest jakichkolwiek frędzli.
Sierść west highland white terriera składa się z dwóch warstw – z zewnątrz znajduje się twardy i pozbawiony śladów lokowatości włos okrywowy, który osiąga długość około 5 cm. Pod spodem znajduje się podszerstek, który jest gęsty, krótki i miękki. Umaszczeniem westiego jest oczywiście ściśle kolor biały.
West highland white terrier – charakter
West highland white terrier jest być może psem, który nie każdemu zaimponuje swoimi rozmiarami, za to doskonale nadrabia swoim silnym charakterem. Jest pełen energii i wigoru – ma bardzo żywiołowy temperament i naturalny, niegasnący entuzjazm oraz radość z życia. Przekłada się to też na jego umiłowanie wszelkich aktywności fizycznych, psich sportów, spacerów i wszelkich wycieczek – to ruchliwy, dziarski pies, którego po prostu wszędzie pełno i który dobrze radzi sobie z różnymi, nawet trudnymi, warunkami pogodowymi i nie zaprząta sobie nimi specjalnie głowy, zajętej czerpaniem radości z przebywania na świeżym powietrzu.
Jest bardzo pewny siebie i ma doskonałą świadomość swojej własnej wartości. Objawia się to też w formie jego odwagi i zdecydowania nawet w trudnych i stresujących sytuacjach – można powiedzieć, że jest to w dużej mierze pies nieustraszony, który wydaje się nie zdawać sobie sprawy ze swojej często mniej uprzywilejowanej sytuacji związanej z małym wzrostem. Jednocześnie jako dawny pies myśliwski, który nie mógł się zbyt łatwo poddawać, wykazuje się dużą dozą zawziętości, determinacji, a wręcz uporu.
Jednocześnie nie jest to typ, który zadziera nosa i próbuje się wywyższać – wręcz przeciwnie, jest bardzo przyjacielski i towarzyski. Co do zasady wykazuje zasadę ograniczonego zaufania w stosunku do nieznajomych ludzi, ale nie jest to bariera, którą przyjacielowi rodziny czy innej zaufanej osobie trudno będzie pokonać – ze strony westiego jest to zachowanie czysto profilaktyczne.
West highland white terrier bardzo mocno przywiązuje się do swojego opiekuna i przez cały czas pozostaje wpatrzony w niego niczym w obrazek. Nie jest to jednocześnie relacja toksyczna, oparta na całkowitym uzależnieniu od człowieka. West potrafi odpuścić i mimo że najchętniej cały czas przebywałby obok ukochanego opiekuna i nie odstępował go, gdyby mógł, na krok, rozumie że ma on swoje ludzkie sprawy do załatwienia i daje mu na to przestrzeń. Cierpliwie czeka po prostu na swój moment i mimo że bardzo potrzebuje uwagi i czułości, nie próbuje jej wymuszać i – prawidłowo wychowany – nie powinien wykazywać zachowań niezdrowych, np. lęku separacyjnego. Podobnie nie powinien w żadnym wypadku być hałaśliwy czy zachowywać się agresywnie.
West highland white terrier to pies o myśliwskiej przeszłości, w związku z czym będzie z jednej strony bardzo inteligentny, pojętny, czujny i chętny do nauki, a z drugiej wykazywał się będzie sporą dozą niezależnego myślenia. Wszystkie te cechy wynikają ze sposobu, w jakie psy myśliwskie pracowały na polowaniach – przebywały często w oddaleniu od człowieka i musiały nauczyć się samodzielnego myślenia i podejmowania decyzji na własną rękę. Te cechy zostały im w dużej mierze do dziś.
West highland white terrier – hodowla
West highland white terrier jest psem, który potrafi łatwo dostosować się do bardzo różnych warunków i okoliczności – może bez problemu być psem miejskim, żyjącym w stosunkowo małym mieszkaniu, ale także, jak każdy czworonóg, doceni duże terytorium i własny ogródek do patrolowania. Ma zresztą całkiem dobre predyspozycje do podwórkowego stylu życia – jest czujny i uważny – bardzo łatwo zauważa wszelkie niepokojące zmiany w otoczeniu – jednocześnie cechując się ostrożnością i nieufnością w stosunku do nieznajomych, co czyni z niego doskonałego kandydata na psa stróżującego. Dodatkowym argumentem przemawiającym na jego korzyść w kontekście tego rodzaju umiejętności jest instynkt myśliwski, który może motywować do polowania na małe szkodniki dostrzeżone na terenie posesji.
Z drugiej strony należy mieć na uwadze potrzeby psa – zarówno te fizyczne, jak i psychiczne. Nie można skazywać go na spędzanie całych dni w samotności na podwórku tylko dlatego, że potrafi go dobrze pilnować. Jak każdy inny pies, west highland white terrier potrzebuje nie tylko kontaktu z członkami swojej rodziny i poczucia fizycznej bliskości z nimi, ale także wychodzenia poza znajomy teren. Odwiedzanie nowych miejsc, poznawanie nowych ludzi i innych zwierząt, nieznanych zapachów – wszystkie te nowe bodźce są psu niezbędne, aby mógł w prawidłowy sposób się socjalizować. Brak takiej możliwości powoduje, że u psa może się rozwinąć szereg niepożądanych zachowań.
West highland white terrier to także wspaniała rasa do domu z dziećmi. Ma niespożyte zapasy energii, które sprawiają, że zawsze jest gotów do kolejnych zabaw. Jedyne, co trzeba wziąć pod uwagę, to wyrobienie w dzieciach odpowiedniego podejścia do czworonożnego przyjaciela – powinny nauczyć się obchodzić z nim jak z żywą, czującą istotą, a nie zabawką. W przeciwnym razie mogą nieumyślnie wyrządzić westiemu krzywdę i spowodować, że przez długi czas stronił będzie od kontaktu z najmłodszymi domownikami.
Jeśli chodzi o inne zwierzęta w domu, nie powinien mieć problemu z ich zaakceptowaniem, nawet w przypadku małych pupili, którzy u niektórych ras mogą uruchamiać instynkt myśliwski. Potrafi za to być zaczepny w stosunku do innych psów na spacerach, zwłaszcza tych większych od siebie, ale nie powinien przy tym raczej w proaktywny, zdecydowany sposób wchodzić w fizyczną konfrontację.
To na co trzeba uważać jest oczywiście prowadzenie west highland white terriera na smyczy i puszczanie go luzem tylko w miejscach, w których ma się absolutną pewność, że nie będzie mógł uciec, np. na ogrodzonym psim wybiegu. Zważywszy że jest to rasa o rozwiniętym instynkcie myśliwskim, istnieje ryzyko, że ujrzawszy w oddali jakiś mały, szybko przemieszczający się obiekt, ruszy za nim bez opamiętania w pogoń, zostawiając w tyle zdezorientowanego opiekuna. Nie warto ryzykować takiej sytuacji i nerwów związanych z poszukiwaniem zaginionego zwierzaka.
Jako że west highland white terrier uwielbia wszelkie formy aktywności fizycznej, i jest pełen energii, a do tego zwinny i skoczny, dobrym pomysłem jest zabranie go na treningi wybranego psiego sportu, jak taniec z psem czy agility. Niestety nie powinno się go natomiast zabierać jako towarzysza przejażdżek rowerowych – taka forma wysiłku jest już jednak zbyt wyczerpująca jak na jego możliwości.
West, jak przystało na psa myśliwskiego, jest niezależny, więc w trakcie jego ogólnego szkolenia i treningów posłuszeństwa, opiekun powinien wykazywać się żelazną cierpliwością i samodyscypliną – na westiego nie można w żadnym wypadku krzyczeć czy w inny sposób demonstrować mu swojej siły i niezadowolenia, ponieważ może wtedy całkowicie zamknąć się w sobie i stracić chęć do wspólnych ćwiczeń z człowiekiem. Opiekun powinien być konsekwentny i stanowczy, ale jednocześnie umieć to wyważyć z łagodnym nastawieniem do psa. Szkolenie powinno być bardzo urozmaicone, ponieważ west może stosunkowo szybko się znudzić, a także oparte na pozytywnej motywacji do pracy, takiej jak smakołyki i duża ilość pochwał. W takim wypadku, przy dobrym ułożeniu relacji z psem, niewykluczony jest nawet udział w zawodach obedience.
West highland white terrier – cena
Cena west highland white terriera w certyfikowanej, sprawdzonej i legalnie działającej hodowli, powinna wynosić około 2000 – 3500 tys. złotych. Ze względu na fakt, że west jest w Polsce rasą popularną, jak ognia należy wystrzegać się pseudohodowli. Można w nich dostać szczeniaki za mniejszą cenę, jednak prawdziwy koszt ponoszą zwierzęta, które traktowane są w takich miejscach jak maszynki do rodzenia – wyeksploatowane, chorujące i żyjące w okropnych warunkach psy to prawdziwe oblicze pseudohodowli.
Nie wolno wspierać dalszego funkcjonowania takich miejsc i nie warto też ryzykować zdrowiem pupila – koszty leczenia szczeniaka czy późniejszego dorosłego psa pochodzącego z takiego niesprawdzonego miejsca, często wielokrotnie przewyższają różnicę w cenie jego kupna. Dużo lepszym pomysłem jest obserwowanie ogłoszeń adopcyjnych w internecie, dołączenie do Facebookowych grup, takich jak “Westy zaginione znalezione i do adopcji cała Polska” oraz obserwowanie działań organizacji pozarządowych, np. Fundacji Westy do Adopcji.
