Prawidłowy zgryz posiada około 80-85% psiej populacji. Czasem jednak u naszych psów pojawiają się wady zgryzu które wydają nam się błahe, niegroźne lub łatwe do naprawienia w krótkim czasie. Musimy jednak pamiętać, że naprawienie jakiejkolwiek wady zgryzu u psa nie będzie tak proste jak u człowieka. Drogę do pięknego zgryzu naszego zwierzaka powinniśmy zacząć od konsultacji z weterynarzem specjalizującym się w stomatologii zwierząt. Taka terapia trwa zazwyczaj kilka miesięcy a specjalista powinien kontrolować stan zwierzaka w trakcie całego leczenia jak i okresowo po nim. Pies poddany leczeniu wady zgryzu, podobnie jak my, będzie nosił specjalny aparat dostosowany indywidualnie do jego potrzeb. Można więc podejrzewać, że skoro ludzie noszący aparat ortodontyczny czasami skarżą się na dyskomfort powodowany przez niego, to dla psa również nie będzie to przyjemność.
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
Zgryz prawidłowy, czyli jaki?
Nazywany nożycowym, prawidłowy zgryz u psa został uformowany podczas trwania procesu udomowienia psa przez człowieka. Występuje on kiedy siekacze szczęki górnej są na tyle wysunięte przed siekacze szczęki dolnej (żuchwy), że siekacze szczęki górnej i dolnej swobodnie stykają się ze sobą podczas gdy pies ma zamkniętą jamę gębową.
Jest to najbardziej pożądany rodzaj zgryzu u psów większości ras.
Zdarza się jednak, że u niektórych psów rasowych o brachycefalicznej budowie czaszki, np buldogów, bokserów, pekińczyków czy shih- tzu, bardziej pożądany będzie zgryz z elementami charakterystycznymi dla przodozgryzu.
Dla większości ras pasterskich z kolei prawidłowy będzie zgryz cęgowy, inaczej kleszczowy, który uznawany jest za zgryz pierwotny i niewiele różni się od zgryzu nożycowego. W zgryzie cęgowym siekacze szczęki górnej i żuchwy ustawione są w jednej linii.
Wady zgryzu u psów
Wadami możemy nazwać 3 rodzaje zgryzów występujące u psów:
- przodozgryz – żuchwa psa jest wyraźnie wysunięta przed górną szczękę zwierzęcia; u niektórych ras pożądany
- tyłozgryz- sytuacja odwrotna do przodozgryzu, żuchwa widocznie cofnięta w stosunku do górnej szczęki; uznaje się go za wadę u wszystkich ras psów
- zgryz naprzemienny- siekacze dolne wychodzą przed lub leżą za siekaczami górnymi; najczęściej dotyczy skrajnych siekaczy, tak zwanych okrajek
Przyczyny i skutki wad zgryzu
Przyczyn wad zgryzu u psa może być wiele, zaczynając od wady genetycznej na którą jako właściciele nie mamy żadnego wpływu. O ewentualnych wadach powinien poinformować nas hodowca, ponieważ jeżeli chcielibyśmy aby nasz pupil brał udział w pokazach, to jego zgryz powinien być jak najbardziej prawidłowy, ponieważ wady zgryzu dyskwalifikują zwierzaka praktycznie na wejściu.
Ważnym jest aby kontrolować stan uzębienia naszego pupila od najmłodszych lat, zwracając szczególną uwagę na okres wymiany zębów u szczeniaka z mlecznych na stałe. W procesie wymiany zębów mogą pojawić się nieprawidłowości takie jak zatrzymanie zębów mlecznych, przez co zęby stałe mogą nie mieć miejsca i zacząć rosnąć krzywo.
Zęby psów mogą się wykrzywiać z powodu niezbilansowanej diety lub wskutek niedoborów czasami występujących w organizmie zwierzęcia.
Kolejnym powodem powstawania wad zgryzu i krzywienia się zębów może być niedopilnowanie przez właściciela aby zwierzak nie nadwyrężał zębów, szczególnie w wieku młodzieńczym kiedy zęby stałe dopiero wyrastają. Nie powinniśmy pozwalać psu gryźć kamieni, aportować bardzo ciężkich zabawek czy szarpania się z ciężkimi i twardymi przedmiotami.
Bardzo pogłębione wady zgryzu mogą powodować u psa dyskomfort, w skrajnych przypadkach ból, podczas codziennych czynności takich jak jedzenie i picie. Często utrudnione jest także dbanie o higienę pyska pupila, co może być powodem rozwoju bakterii i występowania różnych chorób, np. próchnicy. Źle ułożone zęby mogą doprowadzać do nadmiernego ścierania się szkliwa lub nawet podrażniania i ranienia dziąseł psa.
Jak to ”ugryźć”, czyli jak leczyć
Metody i decyzje o podjęciu leczenia zależą od stopnia zaawansowania wady zgryzu psa i od tego czy pies funkcjonuje z defektem normalnie czy wada w jakikolwiek sposób przeszkadza mu w wykonywaniu codziennych czynności.
W przypadku niewielkiego defektu zębów lub zgryzu weterynarz, najlepiej specjalista stomatolog lub ortodonta, może zalecić ćwiczenia na poprawę stanu uzębienia.
Co jeśli nasz pupil ma zaawansowaną wadę zgryzu, która wyraźnie utrudnia mu funkcjonowanie i wykonywanie zwykłych codziennych czynności?
Weterynarz może podjąć decyzję o założeniu aparatu ortodontycznego dla psów.
Głównym celem takiego leczenia powinno być odtworzenie prawidłowego ułożenia zębów w szczęce i przywrócenie prawidłowego funkcjonowania zwierzaka na co dzień.
Ze względu na dyskomfort związany z noszeniem aparatu ortodontycznego powinniśmy przede wszystkim kierować się opinią weterynarza i podjąć decyzję o tej terapii wyłącznie z uwagi na stan zdrowia zwierzęcia i jego samopoczucie.
W przypadku kiedy zwierzak nie odczuwa żadnych dolegliwości związanych z jego defektem, nie powinniśmy kierować go na takie leczenie z własnych pobudek, np. pokazów psów czy wystaw.
Rodzaje aparatów ortodontycznych dla psów
Ruchomy aparat dla psów jest głównie stosowany w przypadku szczeniąt do 5 miesiąca życia i tylko jeżeli wada jest niewielka i prosta do skorygowania. Jest to płytka korekcyjna przypominająca z wyglądu smoczek, który w trakcie zabawy właściciel musi pociągnąć z wyczuciem gdy szczeniak zaciśnie na nim zęby.
Czasami ta forma leczenia nie przynosi efektów i zwierzak musi mieć założony aparat stały wśród których wyróżniamy aparat cienkołukowy oraz aparat płytkowy.
Aparaty cienkołukowe składają się z pierścieni przytwierdzonych do zębów i pozwalają na obracanie zęba lub wprowadzenie go do właściwego łuku zębowego. Napinane są przez przymocowane do pierścieni łańcuszki, zamki lub gumki. Często są stosowane do korekcji ustawienia pojedynczych zębów, ponieważ są precyzyjne, a siła którą wywieramy na zęby dzięki takim aparatom jest odpowiednio dopasowana.
Aparaty płytowe stosowane są gdy wada dotyczy równocześnie wielu zębów lub kiedy jest to wada poprzeczna i potrzebne jest rozszerzenie łuku zębowego na boki. Wytworzone są z akrylowej płyty oraz łuków, sprężyn lub śrub a z wyglądu mogą trochę przypominać ludzki ruchomy aparat ortodontyczny.
