Chomiki wydają się być mniej wymagającymi zwierzętami domowymi niż np. koty i psy, jednak brak wiedzy na temat ich wymagań i specyfiki funkcjonowania może być przyczyną podjęcia zbyt pochopnej decyzji na temat zakupu takiego pupila.
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
Chomiki – podstawowe informacje
Chomiki są zwierzętami, które wiele osób postrzega jako dobrego pupila dla początkujących opiekunów, takich jak chociażby marzące o futrzastym przyjacielu dzieci. Pod wieloma względami chomiki rzeczywiście mogą być lepszym wyborem niż pies czy kot, jeśli dziecko bardzo chce sprawdzić się w zajmowaniu się jakimś zwierzęciem – ich pielęgnacja i opieka nad nimi jest prostsza, a ze względu na krótszy czas życia chomików (około 2 – 4 lat) można czuć się z taką decyzją nieco bezpieczniej.
Niestety może to też powodować efekt odwrotny – podejmowanie przez przyszłych opiekunów decyzji nieprzemyślanych i impulsywnych, bez wcześniejszego zapoznania się ze specyfiką życia z chomikiem i zrozumienia jego potrzeb i wymagań. Jedną z ważniejszych kwestii jest rytm dobowy chomika, który jest zupełnie odwrotny do tego, w którym funkcjonują ludzie. Chomiki to zwierzęta nocne, więc ich moment największej aktywności przypada na czas, kiedy pozostali domownicy potrzebują odpoczynku. Chomik potrafi natomiast być bardzo hałaśliwy – chcąc zaspokoić swoją naturalną potrzebę aktywności i eksploracji otoczenia będzie w nocy kręcił kołowrotkiem, podgryzał wykonane z naturalnych materiałów wyposażenie klatki i przerzucał trociny, kopiąc tunele. Z tego względu może przeszkadzać w spaniu, jeśli klatka będzie np. umieszczona w sypialni.
Z drugiej strony w ciągu dnia chomik potrzebuje odpoczynku i z reguły stronił będzie od jakichkolwiek kontaktów ze światem zewnętrznym – najczęściej będzie wolał schować się w bezpiecznym miejscu, takim jak domek dla chomika, gdzie odda się spaniu i regeneracji. Próby wyjmowania go w tym, czasie z klatki i głaskanie na siłę może się skończyć nie tylko jego dyskomfortem i być może reakcją obronną, jak gryzienie, ale także zniszczeniem kruchej relacji, którą nie jest łatwo z chomikiem wypracować.
Chomiki są zwierzętami z natury wiodącymi samotniczy tryb życia. Oznacza to przede wszystkim, że nie powinny nigdy być utrzymywane w liczbie większej niż jeden osobnik – bardzo szybko mogłoby dojść do konfliktów i pogryzień, które czasem potrafią być nawet śmiertelne. Należy ponadto zdawać sobie sprawę, że chomiki nie jest to typowymi łaknącymi kontaktu z człowiekiem pupilami. Są w stanie przyzwyczaić się do obecności człowieka, a przy odpowiednim treningu i nagrodach nawet ją polubić, nigdy jednak nie będą zabiegać o uwagę opiekuna w taki sam sposób jak psy czy koty.
Chomiki opierają się przede wszystkim na swoim bardzo dobrze rozwiniętym zmyśle węchu, który pozwala im łatwo odnajdywać się w terenie i lokalizować pożywienie, a także rozpoznawać swojego opiekuna. Mają też doskonały słuch – potrafią usłyszeć nawet najwyższe fale dźwiękowe, które dla człowieka pozostają całkowicie niesłyszalne. Najsłabszym ze zmysłów jest u chomika – zupełnie odwrotnie niż u człowieka – zmysł wzroku. Odrobinę polepsza się on w nocy, a więc wtedy, kiedy chomik jest najbardziej aktywny.
Chomiki – gatunki
Najczęściej spotykanym gatunkiem jest chomik syryjski. Jest to jednocześnie największy gatunek udomowionego chomika, osiągający długość kilkunastu centymetrów i wagę od nieco poniżej 100 g do nawet 250 g. Dziko żyjące chomiki syryjskie miały dawniej krótką sierść, jednak w toku hodowli wykształciło się kilka innych rodzajów i obecnie może ona także być długa, satynowa (gęsta i lśniąca) lub w typie rex, czyli kręcona lub falowana. Ich umaszczenie jest bardzo różnorodne – najpopularniejsze jest beżowe i kremowe, szare i srebrne, cynamonowe oraz łaciate, ale można też trafić na chomiki w kolorze płowym, brązowym, czarnym, szylkretowym, cętkowanym oraz białym z czerwonymi oczami.
Następnym pod względem wielkości gatunkiem jest chomik chiński, osiągający około 9 – 10 cm długości, do których dodać jeszcze można stosunkowo długi, mierzący 2 – 3 cm ogon. Jego waga to około 30 – 45 g. Najczęściej występującym rodzajem umaszczenia jest jasnobrązowa góra z białym dołem, z biegnącą wzdłuż grzbietu charakterystyczną pręgą, po której łatwo zidentyfikować można ten gatunek chomika. Ogon chomika chińskiego jest owłosiony, dzięki czemu ma zwiększoną przyczepność i łatwiej przychodzi mu wspinanie się.
Chomik dżungarski bywa też inaczej nazywany chomikiem bengalskim. Jest on nieco mniejszy od chomika chińskiego – mierzy około 7 – 10 cm, a jego waga zamyka się w przedziale od około 30 do 40 g. Najpopularniejsze umaszczenie chomika dżungarskiego jest oparte na kolorze szarym, na którym w obszarze brzucha i pleców widoczne są białe znaczenia. Inne możliwe umaszczenia to np. popielate, perłowe, merle i szafirowe.
Chomik zabajkalski, znany też pod nazwą chomik Campbella lub chomik mandżurski, osiąga długość ciała około 9 cm, a jego maksymalna waga wynosi około 40 g. Najczęściej występuje u niego umaszczenie w kolorze piaskowym, ponadto spotkać można odcień bardziej żółty lub całkowicie biały (taki chomik określany jest wtedy mianem albinosa).
Najmniejszym z chomików udomowionych jest chomik Roborowskiego, określany też czasem pieszczotliwie mianem chomika malutkiego. Jego długość ciała to raptem około 5 cm, a waga zamyka się w przedziale między 10 i 25 g. Podstawowe umaszczenie chomika Roborowskiego to kolor piaskowy, jednak dokładna barwa zmienia się wraz z porami roku – zimą przybiera nieco bardziej szarawy odcień, natomiast latem wpada w czerwone tony.
Chomiki – wymagania
Najważniejszą kwestią, jeśli chodzi o wymagania życiowe chomików, jest zapewnienie im odpowiedniego lokum do życia. Najczęściej wybieraną opcją jest klatka, u podstawy której znajdować się powinna kuweta o wymiarach przynajmniej 100 x 50 cm. Zbyt mała klatka może być dla chomika źródłem ogromnego cierpienia i frustracji – zwierzęta te potrafią przemierzać w naturze ogromne jak na swoje rozmiary odległości , więc adekwatna do rozmiaru konkretnego gatunku chomika przestrzeń w klatce jest kluczowa dla jego dobrostanu. Istotne są ponadto odstępy między prętami klatki – jeśli będą zbyt duże, chomik może zacząć uciekać poza teren klatki. Mniej istotna niż powierzchnia podstawy klatki będzie natomiast jej wysokość – klatki wielopoziomowe mogą wręcz stanowić dla chomika zagrożenie, jeśli istnieje ryzyko, że spadnie przypadkiem z wyższego poziomu.
Dobrze jest wziąć pod uwagę także głębokość samej kuwety – powinna być na tyle duża, żeby chomik był w stanie swobodnie eksplorować podłoże poprzez kopanie w nim tuneli, które również jest dla niego istotną potrzebą behawioralną. Głębokie podłoże, które stanowić mogą trociny lub specjalne granulki, powinno też dawać chomikowi możliwość całkowitego zakopania się w nim i odpoczynku pod warstwą wierzchnią. Odpowiednio dobrana, głęboka kuweta, uniemożliwi zawartości klatki wydostawanie się na zewnątrz i tworzenie niepotrzebnego bałaganu wokół.
Samo podłoże należy systematycznie wymieniać na nowe, a odchody sprzątać z klatki na bieżąco. Konieczne jest także przeszukiwanie podłoża w poszukiwaniu ukrytych tam przez chomika zapasów jedzenia – nie należy sprzątać ich wszystkich jednocześnie, aby nie narażać chomika na stres, ale pleśniejące i gnijące resztki pożywienia powinny zostać usunięte z klatki. Pomocne w utrzymaniu czystości w klatce może się okazać stworzenie chomikowi dedykowanej toalety w postaci umieszczonej gdzieś w ustronnym miejscu małej kuwety dla gryzoni – chomiki to dbające o czystość zwierzęta i z reguły chętnie korzystają z takiego rozwiązania. Niezbędne jest też oczywiście umieszczenie w klatce miseczki na pokarm oraz poidełka.
Chomiki to zwierzęta, które potrzebują na co dzień (a raczej co noc) dużo aktywności fizycznej – brak ruchu odbija się negatywnie nie tylko na ich kondycji i sylwetce, ale przede wszystkim psychice. Z tego powodu podstawowym elementem wyposażenia klatki dla chomika powinien być kołowrotek. Istotne jest, aby jego rozmiar był odpowiednio dobrany do wielkości chomika – jeśli będzie za mały, zwierzę może doznać kontuzji kręgosłupa.
Poza kołowrotkiem w rozładowaniu nagromadzonych zapasów energii mogą chomikowi pomóc takie akcesoria jak piłki czy huśtawki. Dobrze sprawdzą się też gotowe tunele, pod warunkiem, że nie będą zrobione z plastiku – jeśli chomik odda w takim tunelu mocz, w środku gromadził się będzie amoniak, co z czasem może niekorzystnie odbić się na zdrowiu pupila.
Równie istotne co umieszczenie w klatce akcesoriów pomagających w utrzymaniu odpowiedniego poziomu aktywności jest dbanie o zapewnienie chomikom miejsca, w którym mogą odpoczywać. Służą do tego specjalne domki wykonane z naturalnego materiału takiego jak drewno czy karton, trzeba je natomiast co jakiś czas wymieniać, ponieważ chomiki bardzo lubią je podgryzać. W klatce można też umieścić słomę, wełnę drzewną i kawałki papieru lub kartonu – za pomocą tych materiałów chomiki chętnie tworzą dla siebie gniazda.
Ostatnim elementem wyposażenia klatki dla chomika, o jakim warto pomyśleć są wszelkiego rodzaju gryzaki, stanowiące nie tylko dobry sposób na zajęcie czymś chomika, ale także pomagające zadbać o prawidłowy stan jego uzębienia poprzez ścieranie w ten sposób siekaczy.
Poza samym wyposażeniem należy też odpowiednio przemyśleć miejsce, w którym ustawiona będzie klatka – nie powinno tam być przeciągów ani ryzyka wystawienia na intensywne słońce, a jednocześnie powinien tam panować względny spokój, aby chomik nie był narażony na ciągły hałas. Istotne jest również zapewnienie chomikom względnie stałej temperatury – jej duże i nagłe wahania nie są dla tych zwierząt korzystne.
Chomiki – żywienie
Chomiki są typowymi wszystkożercami – najlepszą podstawą ich diety jest gotowa, odpowiednio zbilansowana karma składająca się z ziaren, warzyw, owoców, ziół, a czasem także kwiatów. Granulowana forma pozwala uniknąć sytuacji, w której chomik wybiera z miski tylko najbardziej smakujące mu pokarmy i która może z czasem skutkować niedoborami.
Taką karmę należy dodatkowo uzupełniać białkiem pochodzenia zwierzęcego, np. larwami, świerszczami lub serem twarogowym. Od czasu do czasu można też podawać chomikom w małej ilości świeże owoce i warzywa – jeśli będzie to twardy pokarm, pomoże to w ścieraniu siekaczy.
Chomiki nie wymagają intensywnej pielęgnacji i potrafią samodzielnie zadbać np. o czystość pazurów i sierści, jednak mogą mieć tendencję do nadwagi i otyłości, należy więc kontrolować ilość spożywanych przez nie kalorii i nie podawać zbyt wielu dodatkowych smakołyków. Warto systematycznie kontrolować wagę chomików – abstrahując od kwestii nadwagi, zmiany masy ciała mogą być pierwszą podpowiedzią, że zwierzę może mieć jakiś problem zdrowotny.
