Ptaki zimujące w Polsce – które ptaki zostają w Polsce na zimę i jak można im pomóc? 

W chłodne miesiące Polska  staje się domem dla licznych gatunków ptaków, które zdecydowały się przetrwać chłody i trudy zimy na naszych szerokościach geograficznych. Zimujące ptaki, stanowiące nieodłączną część naszego krajobrazu zimowego, przynoszą ze sobą nie tylko piękno swoich upierzeń, ale także fascynującą historię przystosowania się do surowych warunków atmosferycznych. W tym artykule opiszemy jakie gatunki ptaków zimują w Polsce, a także omówimy ich specyficzne cechy przystosowawcze.  Nasza podróż po zimowym świecie ptaków nie będzie jedynie obserwacją ich życia, ale również próbą zrozumienia, jak możemy im pomóc w trudnych chwilach. Omówimy, jakie miejsca stają się dla nich oazami w krajobrazie zimowym, oraz przedstawimy praktyczne sposoby, w jakie ludzie mogą wspierać i chronić te delikatne istoty.

Jakie gatunki ptaków zimują w Polsce?

W Polsce zimują różnorodne gatunki ptaków, co świadczy o ich zdolności do przystosowania do trudniejszych warunków atmosferycznych panujących w okresie zimowym. Te ptaki doskonale wykorzystują dostępne zasoby, zarówno naturalne, jak i te dostarczane przez ludzi, aby przeżyć w chłodniejszych warunkach. Gatunkami, które pozostają w Polsce na zimę są:

Wróbel domowy; wróbel zwyczajny (Passer domesticus)

Wróbel domowy to mały ptak o krępej budowie ciała, charakteryzujący się krótkim, grubym dziobem. Samce posiadają charakterystyczne czarne gardło i nakrapiane piórka na piersi. W okresie zimowym wróble często tworzą duże stadka, przemieszczając się między drzewami i budynkami w poszukiwaniu pożywienia. Wróble to ptaki stadne, co oznacza, że wspólnie polują na nasiona, ziarna i resztki jedzenia, stając się jednocześnie częstymi gośćmi w naszych ogrodach.

Bogatka zwyczajna; sikorka bogatka (Parus major)

Sikorka bogatka to mały ptak o kolorowym upierzeniu, z charakterystycznym ciemnym oznaczeniem na głowie. Zimą można je obserwować w różnorodnych środowiskach, od lasów po tereny miejskie. Swoją dietę uzupełniają nasionami, owadami i owocami, często odwiedzając karmniki w poszukiwaniu pożywienia.

Gołąb miejski (Columba livia)

Gołębie miejskie są obecne w Polsce przez cały rok, ale zimą można je dostrzec gromadzące się na budynkach czy rynkach miejskich. Są to ptaki wszystkożerne, a ich obecność w miastach wynika często z łatwo dostępnego pokarmu.

Sójka zwyczajna; sójka żołędziówka (Garrulus glandarius)

Sójka to średniej wielkości ptak o pięknym, kolorowym upierzeniu, z charakterystycznym czarnym krawatem na piersi i długim ogonem. Zimą można je spotkać w lasach, parkach i ogrodach. Są to ptaki wszystkożerne, żywiące się owadami, orzechami, nasionami i nawet jajkami innych ptaków.

Co więcej sójki są także znane ze zdolności do ukrywania jedzenia na zimę.

Gil zwyczajny (Pyrrhula pyrrhula)

Gil to ptak o wyrazistym upierzeniu z czerwonym czołem i czarnym dziobem. Zimą gile chętnie przylatują do karmników, żywiąc się nasionami i owocami. Są to ptaki stadne, co sprawia, że można je zauważyć w większych grupach.

Szczygieł (Carduelis carduelis)

Szczygły to małe ptaki o żółtym upierzeniu dekorowanym czarnymi plamkami na skrzydłach. Zimą przemieszczają się w stadach, polując na nasiona i szukając roślinności. Szczygły to ptaki leśne, które zimą można spotkać także na polach czy w ogrodach.

Kos zwyczajny (Turdus merula)

Kosy są jednymi z najbardziej rozpowszechnionych ptaków w Polsce. W okresie zimowym reprezentanci tego gatunku najczęściej przeszukują trawniki i zakrzewienia w poszukiwaniu owadów, jagód i innych smakowitych owoców. Samce kosów są czarne, a samice brunatne, co sprawia, że łatwo je rozpoznać. Melodyjny śpiew kosów jest bardzo charakterystyczny i możemy usłyszeć go także zimą.

Gawron (Corvus frugilegus)

Gawrony to duże ptaki z rodziny krukowatych, o czarnym upierzeniu. Zimą często gromadzą się w stadach, polując na różnorodne źródła pożywienia, w tym padlinę, resztki jedzenia i owady.

Kawka zwyczajna (Coloeus monedula)

Kawki to średniej wielkości ptaki z rodziny krukowatych, z charakterystycznym ciemnym upierzeniem. Zimą często można je spotkać na otwartych przestrzeniach, gdzie poszukują pożywienia. Są to ptaki inteligentne i społeczne, często współpracujące w grupach.

Dzięcioł duży; dzięcioł pstry większy (Dendrocopos major)

Dzięcioł duży to ptak o średniej wielkości, charakteryzujący się rozpoznawalnym czarno-białym upierzeniem i czerwonym nakrapianiem na głowie samca. W okresie zimowym aktywnie przemieszcza się po koronach drzew, poszukując larw owadów schowanych pod korą. Jego krzepki dziób umożliwia mu sprawnie dostępować do ukrytego w drewnie pożywienia, co stanowi kluczowy element jego strategii żerowania.

Kaczka krzyżówka (Anas platyrhynchos)

Kaczki krzyżówki to popularne ptaki wodne, które zimą pozostają na niezamarzniętych akwenach w Polsce. Samice wyróżniają się pięknym, pstrokatym upierzeniem, z kolei samce prezentują prezentują intensywne, kontrastowe barwy. Kaczki krzyżówki żerują głównie na roślinności wodnej i są częstym widokiem na stawach i rzekach, dodając swoją barwnością i aktywnością uroku zimowym krajobrazom.

Łabędź krzykliwy i niemy (Cygnus cygnus, Cygnus olor)

Zarówno łabędź krzykliwy, jak i łabędź niemy, zimują w Polsce, dodając swojego eleganckiego uroku do zimowego krajobrazu. Łabędzie nieme są widoczne na różnorodnych akwenach w kraju, prezentując się jako imponujące ptaki wodne. Ich długa szyja i białe, puszyste upierzenie nadają im wyjątkową aurę dostojności.

Łabędzie krzykliwe również stanowią olśniewający element zimowego pejzażu. Ich elegancki wygląd jest szczególnie zauważalny u samców, których charakterystyczną cechą są krzykliwe, pomarańczowo-czerwone dzioby, wyróżniające się na tle białego upierzenia. Skrzydła łabędzi krzykliwych mogą mieć delikatne odcienie szarości, nadając im subtelny, ale majestatyczny wygląd.

Oba gatunki łabędzi są znane nie tylko ze swojej estetyki, ale także z eleganckiego tańca godowego i harmonijnego śpiewu. Te długoszyje ptaki wodne są często obserwowane na stawach, jeziorach i rzekach, gdzie wzbogacają środowisko naturalne swoją obecnością. Ich zimowa krasa stanowi urokliwy element krajobrazu, przynosząc spokój i piękno do zimowej przyrody Polski.

Czapla siwa (Ardea cinerea)

Czaple siwe zimują w Polsce, często przebywając nad wodami stojącymi i bagnistymi. Charakteryzują się długą szyją i dziobem, którym łowią ryby i inne małe zwierzęta w wodzie. Czaple siwe są świetnym przykładem ptaków zimujących w środowiskach wodnych.

Puchacz (Bubo bubo)

Puchacze to imponujące sowy, które zimą można spotkać w lasach, skalistych obszarach i na obrzeżach terenów rolniczych. Mają duże, pomarańczowe oczy i pióra, które zapewniają im doskonałe kamuflaż. Puchacze polują głównie na małe ssaki i ptaki.

Puszczyk (Strix aluco)

Puszczyki, niewielkie sowy z rodziny puszczykowatych, zimą utrzymują się w lasach, gdzie polują głównie na małe ssaki i owady. Zimą zazwyczaj spędzają dzień ukryte w dziuplach drzew, a nocą wyruszają na polowanie. Ich doskonałe umiejętności w locie oraz odpowiednie upierzenie sprawiają, że są one doskonałymi drapieżnikami nocnymi.

Myszołów zwyczajny (Buteo buteo)

Myszołowy zimują w Polsce. Najczęściej możemy je dostrzec unoszące się koliście nad ziemią w poszukiwaniu pożywienia. Dzięki krępej budowie ciała i szerokim skrzydłom świetnie radzą sobie podczas polowania na małe ssaki. Ich wyjątkowe umiejętności lotnicze pozwalają na zwinne poruszanie się w przestrzeni, co czyni je sprawnymi drapieżnikami, gotowymi dostosować się do zimowych warunków w celu zdobycia pożywienia.

Wspomiane gatunki ptaków stanowią jedynie drobny fragment ptasiej gromady zimującej w Polsce. To fascynujące świadectwo adaptacji przyrody do specyficznych warunków panujących w tej trudnej porze roku. Obserwacja, jak ptaki te radzą sobie w wymagających warunkach, uwydatnia nie tylko ich wyjątkowe cechy, ale także zróżnicowane strategie przetrwania, które sprawiają, że każdy gatunek jest niezwykły w swoim ekosystemie. Ta różnorodność stanowi nie tylko atrakcyjny element dla miłośników przyrody, ale również ukazuje, jak istotne są ptaki w utrzymaniu równowagi w przyrodzie podczas zimy.

Jak pomóc ptakom przetrwać zimę? 

Zimą ptaki często borykają się z trudnościami w zdobyciu pożywienia i utrzymaniu odpowiedniej temperatury ciała. Niskie temperatury, śnieg i mróz sprawiają, że dostęp do pożywienia staje się ograniczony, a zasoby naturalnych schronień mogą być niewystarczające. Pomoc dla ptaków w tym trudnym okresie może przyczynić się do poprawy ich szans na przetrwanie. Oto kilka sposobów, jak możesz wesprzeć miejscową populację ptaków zimą:

• Karmniki i poidełka: Zainstaluj karmniki zróżnicowane pod względem rodzaju pożywienia, takie jak nasiona, orzechy, owoce czy tłuszcz. Dodatkowo, ustaw poidełka z niezamarzającą wodą, aby zapewnić ptakom dostęp do płynów, które są równie istotne jak pokarm w okresie zimowym. Dobrą praktyką, która pomoże Ci utrzymać wodę w odpowiednim stanie jest dodanie do niej oleju roślinnego. Olej tworzy cienką warstwę na powierzchni wody, która zapobiega zamarzaniu.
• Budki lęgowe: Dostarczenie odpowiednich schronień, zwłaszcza w postaci budek, może pomóc ptakom w ochronie przed mrozem i wiatrem. Umieść budki na drzewach lub ścianach budynków, zachowując bezpieczną odległość od miejsc, gdzie występują drapieżniki.
• Ograniczanie używania pestycydów: Unikaj stosowania pestycydów i chemicznych środków ochrony roślin w swoim ogrodzie, ponieważ mogą one wpływać negatywnie na dostępność pożywienia dla ptaków.
• Regularne czyszczenie karmników i poidełek: Dbaj o czystość karmników, usuwając resztki pożywienia i zanieczyszczenia. Regularne czyszczenie zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób między ptakami.
• Podawanie tłuszczu: W zimie ptaki potrzebują dodatkowej energii, dlatego warto podać im pokarm zawierający tłuszcze, na przykład smalec czy orzechy.
• Uzupełnianie pożywienia regularnie: Pamiętaj o systematycznym uzupełnianiu pożywienia w karmnikach, szczególnie w trudnych warunkach atmosferycznych.

Dzięki prostym działaniom, takim jak dostarczanie karmy ptakom i zapewnianie im schronienia, możesz istotnie poprawić warunki ich życia w okresie, gdy zasoby pożywienia i miejsca do schronienia stają się ograniczone. W ten sposób tworzysz dla nich bezpieczne i sprzyjające warunki, wspierając ich wysiłki w przetrwaniu trudnych warunków zimy.

Podsumowanie – Ptaki zimujące w Polsce – które ptaki zostają w Polsce na zimę i jak można im pomóc? 

Zima to nie tylko czas silnego mrozu i obfitego śniegu, ale także okres, w którym ptaki zmagają się z trudnościami w zdobyciu pożywienia i utrzymaniu ciepła. Widząc bogactwo ptasiego życia zimą w Polsce, nie możemy zapominać o roli, jaką odgrywają te piękne istoty w naszym ekosystemie. Ich obecność wpływa nie tylko na estetykę krajobrazu, ale także na równowagę w przyrodzie. Każdy gatunek pełni unikalną funkcję, a różnorodność ich strategii przetrwania fascynuje i inspiruje. Proste gesty, takie jak umieszczenie karmników czy budek lęgowych, mogą sprawić, że ich życie stanie się łatwiejsze. Dzięki naszej trosce możemy uczynić zimę bardziej znośną dla tych kolorowych gości naszych okolic. Warto pamiętać, że małe działania mogą mieć duże znaczenie dla ptaków zimujących – są często dużym ułatwieniem w tym trudnym okresie.