Łajka, czyli pierwszy psiak, który kiedykolwiek poleciał w kosmos. W tym roku obchodzimy 51. rocznicę lądowania człowieka na księżycu, opowiedzmy zatem nieco o czworonogu, który jako pierwszy poleciał w kosmos!
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
Pies Łajka odbyła bardzo długą podróż w kosmos 3 listopada 1957 roku na pokładzie Sputnika II. Kim była Łajka, jak została wybrana do lotu w kosmos i co się z nią stało?
Przypadkowy pies w kosmosie
1957 rok to czas zimnej wojny, kiedy rozpoczął się kosmiczny wyścig pomiędzy ZSRR a Stanami Zjednoczonymi o to, które z tych państw jako pierwszy wyśle załogę w kosmos. Już 4 października pierwszy sztuczny satelita został umieszczony na orbicie przez Sowietów. Po miesiącu, 3 listopada pierwszy pies został wysłany w kosmos! Psiakiem była Łajka, czyli pierwszy psi astronauta w historii.
Pierwszy pies w kosmosie był skrzyżowaniem husky’ego i teriera. Łajka została znaleziona na ulicach Moskwy. Trafiła zupełnym przypadkiem do radzieckiego programu podróży w kosmos. Kiedy zakwalifikowała się do programu, miała ledwo 2 lata i ważyła tylko 6 kilogramów. Była bardzo posłuszna i uwielbiała ludzkie towarzystwo, przez co nadawała się idealnie do programu kosmicznego.
Podczas treningu Łajka była stopniowo przyzwyczajana do coraz mniejszych przestrzeni, które były symulacją statku kosmicznego. Oczywiście było to dla niej bardzo stresujące i myślę, że obecnie nikt nie pozwoliłby na wykorzystanie psiaka do podróży w kosmos w jedną stronę. Łajka była jednak bardzo skoncentrowana.
Trening był bardzo intensywny i zakończył się 3 listopada 1957 roku, kiedy Łajka weszła na pokład Sputnika II i wyruszyła w kosmos. Nie wróciła nigdy nie ziemię. Sputnik z Łajką na podkładzie spłonął w atmosferze 14 kwietnia 1958 roku po aż 2570 okrążeniach Ziemi. Sama Łajka przeżyła tylko cztery z nich.
Pierwszy pies w kosmosie – co stało się z Łajką?
Przez wiele lat ZSRR nie ujawniło tego, co tak naprawdę stało się z suczką. Dzisiaj wiemy już, że Łajka zmarła już pierwszego dnia. Od początku było jednak wiadomo, że powróci na Ziemię.
Suczka została wyposażona w kombinezon kosmiczny i w czujniki rejestrujące tętno, ciśnienie krwi i inne ważne funkcje życiowe. Początek podróży był dla niej, jak łatwo się domyślić, nieludzko stresujący. Jej serduszko biło trzy razy szybciej niż normalnie.
Trzy godziny później Łajka zdążyła się nieco uspokoić, ale niestety nie było to wystarczające. Kapsuła szybko doszła do temperatury 41 stopni, bo jej zewnętrzna powierzchnia nie była wystarczająco przystosowana do ochrony przed ciepłej. Łajka zmarła zatem zaledwie siedem godzin po uruchomieniu kapsuły w wyniku połączenia ciśnienia, stresu i wysokiej temperatury.
Inżynierowie pozostawili jej ciało w przestrzeni kosmicznej na 162 dni, zanim spłonęło w atmosferze. Sowieci przyznali, że planowali nakarmić Łajkę zatrutym pokarmem po upływie 7 lub 10 dni, by uchronić ją przez bolesną śmiercią. Jak wiemy, niestety się to nie udało.
Cały zespół odpowiedzialny za misję Sputnika II przekazywał fałszywe informacje o stanie zdrowia psiaka, mimo tego, że Łajka zmarła już w pierwszym dniu misji. Dopiero w 2002 (!) roku Rosjanie ujawnili prawdziwą historię śmierci psiaka.
Łajka pomnik
Łajka w kosmosie doczekała się swojego pomnika, który od 1964 roku stoi na Pomniku Zdobywców Kosmosu w Moskwie. W 2008 roku Łajka została uhonorowana dodatkowo ponad dwumetrowym pomnikiem, który przedstawia rakietę kosmiczną, która płynnie przechodzi w dłoń.
Pierwszy pies w kosmosie
Mimo tego, że Łajka była pierwszym psem w kosmosie, nie była niestety jedynym. Istnieją na szczęście czworonogi, które przetrwały loty kosmiczne, czyli Strelka i Belka. Belka i Strelka przeszły do historii, jako psy, które po spędzeniu całego 1960 roku na pokładzie Sputnika 5 w 1960 roku przeżyły i wróciły na Ziemię. Spędziły ten czas z szarym królikiem, dwoma szczurami, czterdziestoma myszami i roślinami, a także muchami i grzybami.
Łajka została wysłana w kosmos, żeby zbadać czynności życiowe w ekstremalnych warunkach. Wyniki miały być pomocne z planowaniu wyprawy statku w kosmos już z człowiekiem. I faktycznie, zaledwie 4 lata po misji Sputnika II, Yuri Gagarin okrążył Ziemię jako pierwszy człowiek! Zrobił to w 108 minut.
Łajka na zawsze pozostanie w naszej pamięci. Stała się nie tylko sławnym symbolem radzieckich misji kosmicznych, ale też źródłem wielu odniesień w popkulturze.
