Kocie choroby — czym możemy się zarazić?

Większość chorób, z którymi borykają się koty, dotyczą głównie ich organizmów. Tymczasem można wyróżnić kilka dolegliwości atakujących ludzkie ciało. Najczęstszym powodem występowania wśród ludzi chorób odzwierzęcych jest nieprzestrzeganie zasad prawidłowej higieny.

CZYM CZŁOWIEK MOŻE SIĘ ZARAZIĆ OD KOTA?

W środowisku naukowym występuje znane określenie chorób odzwierzęcych pojawiających się u ludzi, mianowicie zoonoza. Oznacza to, że wirusy, bakterie, grzyby bądź pasożyty bytujące w organizmie czworonoga przechodzą na człowieka. Zakażenie najczęściej następuje w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym kotem bądź nosicielem, któregoś z patogenu. Dodatkowo okazuje się, że niebezpieczne bywają także wydzieliny i wydaliny zwierzęcia.

Tymczasem większość chorób odzwierzęcych pojawia się bardzo sporadycznie, dlatego zachowując prawidłowe zasady higieny, można powstrzymać rozprzestrzenianie się schorzeń wynikających z kontaktu człowieka z kotem. Co więcej, istotną rolę odgrywa także prawidłowa profilaktyka zdrowotna pupila. Przy okazji należy mieć świadomość, że człowiek jest w stanie zarazić kota swoimi chorobami.

WŚCIEKLIZNA U KOTA

Wścieklizna jest niezwykle groźną chorobą. Niestety jest to nieuleczalna dolegliwość, która może przejść z organizmu zwierzęcia na człowieka. Źródłem wścieklizny są wirusy rodzaju Lyssavirus. Czworonóg pogryziony przez zwierzę chorujące, czyli lisa bądź psa, może przekazać patogen innym organizmom. Dlatego najbardziej zagrożone na zakażenia są osobniki wychodzące na zewnątrz lub te żyjące na wolności (czyli te w dużej mierze bezpańskie). Należy wiedzieć, że patogen ten wydalany jest przez wydzieliny takie jak ślina. W związku z tym do największej liczby zakażeń dochodzi właśnie poprzez ugryzienie, przez które dochodzi do bezpośredniego kontaktu z wirusem. Tym samym oznacza to, że człowiek ugryziony przez zwierzę na przykład kota, powinien udać się natychmiast do lekarza w celu wyleczenia wścieklizny. Należy wiedzieć, że ta choroba zakaźna składa się z etapu o nazwie – inkubacja. W tym okresie istnieje duża możliwość na utworzenie odpowiedniej odporności organizmu poprzez zastosowanie szczepionek oraz antyoksydantów. Jest to niezwykle ważne w celu zablokowania wirusa w trakcie jego wędrówki do układu nerwowego. Nagła śmierć powstała w rezultacie działania wirusa wścieklizny ściśle związana jest z pojawieniem się ostrego zapalenia mózgu.

Na terenie Polski istnieje obowiązek szczepienia psów przeciwko tej chorobie zakaźnej. Natomiast w kwestii kotów jest to jedynie wolna wola opiekuna. Jednak fachowcy zalecają szczepić koty, aby te nie stały się potencjalnym źródłem zagrożenia dla innych organizmów.

TOKSOPLAZMOZA

Toksoplazmoza to najbardziej znana i najmocniej rozpowszechniona choroba odzwierzęca pochodząca od kotów. Wywołuje ją pierwotniak o nazwie Toxoplasma gondii. Największym zagrożeniem w występowaniu tego patogenu w organizmie kota jest fakt ten, że nie wywołuje on w większości widocznych objawów. Jedynym możliwym symptomem zarażenia się przez zwierzę toksoplazmozą jest biegunka. Okazuje się, że mruczki domowe zazwyczaj się nosicielami tych chorobotwórczych pierwotniaków przez krótki czas.

W przypadku zakażenia się Toxoplasma gondii przez człowieka choroba ta również przebiega bez większych objawów klinicznych. W wielu przypadkach przypomina ona zwykłą grypę. Ta odzwierzęca choroba stanowi największe zagrożenie dla ciężarnych kobiet. Jest to związane z działaniem pierwotniaka na rozwój płodu, a raczej jego uszkodzenia. Może także doprowadzić do powstania groźnych wad oraz wywołać poronienie. Aczkolwiek toksoplazmoza jest niebezpieczna głównie dla kobiet przechodzących przez tę chorobę po raz pierwszy. Oznacza to, że organizm nie zdążył wytworzyć przeciwciał, a tym samym nie posiada on odporności na tego typu pierwotniaki.

Jak kobieta w ciąży może ochronić się przed toksoplazmozą? Najważniejszą informacją w tym wypadku jest to, że nie należy usuwać kota z domu. Choć wiele osób właśnie w taki sposób doradza przyszłym matkom, a nie jest to najrozsądniejsze zachowanie. W takich okolicznościach ciężarna kobieta powinna zachować szczególną ostrożność, a co najważniejsze – przestrzegać podstawowych zasad higieny. Oznacza to, że zmiana zanieczyszczonego żwirku wraz z dokładnym oczyszczaniem kuwety powinna zabezpieczyć przyszłą mamę na ewentualne zakażenie się pierwotniakiem Toxoplasma gondii. Najlepiej, aby kobieta zleciła tę czynność innemu domownikowi. Ma to związek z oocystami, które to właśnie mają działanie chorobotwórcze. Pojawiają się one przede wszystkim w odchodach kota, natomiast ich obecność w organizmie zwierzęcia wynika z połknięcia mięsa czy wody, w której występowały te formy przetrwalnikowe. Należy wiedzieć, że oocysty są obecne w kale u 0,8 do 1% osobników należących do tego gatunku zwierząt. Co więcej, okazuje się, że te, które zostały wydalone jak najszybciej poza organizm kota mają najmniejszy stopień zarażenia. Okazuje się, że czworonóg ten pozbywa się ze swojego ciała form przetrwalnikowych pierwotniaka Toxoplasma gondii maksymalnie do 20 dni od zakażenia się. Dodatkowo sytuacja ta pojawia się tylko raz w życiu kota.

Tymczasem największa liczba osób choruje na toksoplazmozę w wyniku zjedzenia surowych, nieumytych bądź niedomytych warzyw i owoców, jak również surowego – tatara, czy niedogotowanego mięsa. Do zakażenia dochodzi także w momencie wypicia wody zawierającej oocysty lub poprzez nie umycie rąk po kontakcie z surowym mięsem.

CHOROBA O NAZWIE „KOCI PAZUR”

Choroba kociego pazura nosi nazwę bartonelloza. Wynika ona ze źródła tego schorzenia, czyli bakterii Bartonella henselae. Patogeny te przenoszone są przede wszystkim przez pasożyty zewnętrzne kotów, czyli pchły. Okazuje się, że czworonogi domowe stają się w takiej sytuacji bezobjawowymi nosicielami choroby. Z kolei u człowieka choroba kociego pazura jest następstwem zadrapania, podrapania czy też ugryzienia przez zwierzę zakażone. Część osób nie wykazuje, żadnych klinicznych objawów ewentualnie ich symptomy mocno przypominają pospolitą grypę. Jednak u dzieci oraz młodzieży o obniżonej odporności mogą przejawiać się objawy takie jak:

• zmiany pojawiające się na powierzchni skóry, zwłaszcza w okolicy powstałej rany. Zazwyczaj obszar ten zarumienia się, powstają grudki oraz pęcherze, które w wyniku pęknięcia zostają osłonięte przez strup. Dodatkowo węzły chłonne powiększają swoją objętość, tym samym stają się twarde i pod wpływem ucisku, bolesne.

• jeżeli węzły chłonne wypełniają się ropą, istnieje duża szansa, że zacznie ona wypływać na zewnątrz i pojawia się możliwość utworzenia się przetoki.

• zapalenie w obrębie spojówek.

Jeżeli osoba zakażona ma obniżoną odporność w bardzo znacznym stopniu, w takiej sytuacji pojawia się konieczność zastosowania terapii antybiotykiem. Walka z chorobą kociego pazura polega przede wszystkim na zapobieganiu pojawiania się pcheł na ciele kota.

CHLAMYDIOZA

Dolegliwość o nazwie chlamydioza jest rezultatem działania przez bakterię Chlamydophila felis. Zwierzęta zarażone tego typu patogenem chorują przede wszystkim na zapalenie spojówek. Jej głównym objawem jest obfity wysięk o surowiczym wyglądzie, wypływający prosto z worka spojówkowego. Dodatkowo pojawia się obrzęk samej spojówki, jak również kot nadmiernie mruży oczy. Symptomy oznaczające na infekcję układu oddechowego pojawiają się wyjątkowo rzadko. Leczenie zwierząt następuje poprzez wykorzystanie kropli do oczu zawierających w swym składzie antybiotyki. Jak również antybiotyk o ogólnym działaniu oraz preparatów podnoszących odporność całego organizmu.

Należy wiedzieć, że bakterie z grupy Chlamydophila felis tylko w nielicznych przypadkach przenoszą się na ludzi. Dlatego warto zadbać o prawidłową higienę rąk po kontakcie z chorym osobnikiem. Natomiast obecne szczepionki dla kotów przeciwko chlamydiozie aplikowane są podczas immunizacji przeciwko panleukopenii oraz kociemu katarowi.

GRZYBICE SKÓRY

Każdy właściciel zwierząt powinien wiedzieć, że choroby skóry spowodowane pojawieniem się grzybów w bardzo szybki sposób rozprzestrzeniają się wśród domowników. Najczęściej jest to:

• Dermatofitoza – schorzenie to wzniecane jest w wyniku działań grzybów z rodzaju Microsporum canis. Organizmy te pojawiają się również wśród ludzi i innych czworonogów. Najczęstszymi objawami uwidaczniającymi się u kotów to przerzedzanie się sierści, a co się z tym wiąże, pojawienie się łysych okolic na ciele zwierzęcia oraz łupież. Zazwyczaj przebieg leczenia tego typu dolegliwości polega na miejscowym oraz doustnym stosowaniu środków przeciwgrzybicznych, jak również podaniu szczepionki zwalczającej grzyby. Schorzenie wywołane Microsporum canis w dużej mierze atakuje głównie dzieci, osoby w podeszłym wieku oraz takie z niską odpornością. Gdy zwierzę jest zarażone, zalecane jest używanie rękawiczek ochronnych, dokładne i częste mycie rąk oraz dezynfekcja powierzchni, na których przebywał. Takie działania mają na celu likwidację zarodników chorobotwórczego grzyba.
• Sporotrychoza – źródłem tego zakażenia są grzyby z rodzaju Sporothrix schenckii. Ich głównym miejscem bytowania jest drewno, gleba oraz rośliny. Jest to stosunkowo rzadkie schorzenie pojawiające się wśród kotów. Zazwyczaj zakażenie pojawia się w miejscu uszkodzenia skóry, która miała kontakt z miejscem wegetacji grzyba. Styczność z tym organizmem powoduje ropne zapalenie skóry, którego głównym objawem jest tworzenie się grudek, pęcherzy i guzków. Następnie wykwity skórne zamieniają się w różnego rodzaju owrzodzenia wypełnione ropą. W leczeniu tej przypadłości stosuje się preparaty przeciwgrzybiczne oraz szczepionki, podawane miejscowo i doustnie.
• Istnieje również choroba wywołana grzybami nazywana grzybicą strzygącą. Symptomem takiej dolegliwości są zmiany o owalnym kształcie występujące na owłosionej skórze. Sprawia to, że włosy się przerzedzone, a więc skazy w wyniku działania grzyba są wyraźnie widoczne, a czasami na ich miejscu tworzą się ropne zmiany. Leczenie tego rodzaju grzybicy jest mozolne, żmudne i długotrwałe.

ROBACZYCE

Pasożyty wewnętrzne atakują ludzi oraz wszystkie zwierzęta poprzez układ pokarmowy. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj w momencie połknięcia jaj tych organizmów. Jednak człowiek w niewielkich przypadkach staje się głównym żywicielem, przeważnie jest on przypadkowym ogniwem w takim wypadku. Przedostanie się form przetrwalnikowych do ciała człowieka, przede wszystkim wynika z braku przestrzegania zasad prawidłowej higieny.

• Glistnica (toksokaroza) – dolegliwość tą wywołuje glista kocia. Jej głównym źródłem zarażenia są połknięte (przeważnie przez dzieci) jaja wraz z żywnością bądź wodą. Należy wiedzieć, że istnieje większe prawdopodobieństwo zachorowania na glistnicę wśród najmłodszych poprzez zabawę w zanieczyszczonym odchodami piasku czy trawie, aniżeli w związku z bezpośrednią stycznością z chorym kotem. Aczkolwiek człowiek nie jest organizmem, w którym dochodzi do całkowitego rozwoju glisty. Forma dorosła pojawia się tylko u kotów. Dlatego też glistnicę powodują larwy tego pasożyta wewnętrznego, które zasiedlają rozmaite narządy ludzkiego ciała. Głównymi symptomami pojawienia się zakażenia glistą kocią są bóle brzucha, gorączka i osłabienie organizmu, kaszel, ból głowy, jak również: pogorszenie w widzeniu, znacznie powiększenie wątroby lub śledziony. Podstawowym sposobem zapobiegania toksokarozy jest zachowanie należytej higieny. Tymczasem najważniejszą profilaktyką przeciwko glistnicy jest regularne odrobaczanie kota.
• Tasiemczyca – ta choroba pojawia się, gdy w organizmie ludzkim pojawia się tasiemiec psi. Koty przeważnie zarażają się tym pasożytem poprzez zjedzenie jego żywiciela pośredniego, jakim jest pchła. Oczywiście takie przypadki są ogromną rzadkością i przeważnie obejmują one głównie dzieci.
• Bąblowica – jest następstwem zarażenia się człowieka tasiemcem bąblowcowym. Aczkolwiek w tym przypadku pierwszorzędnym żywicielem jest lis, sporadycznie kot. Jaja tego pasożyta wewnętrznego zazwyczaj znajdują się na leśnych owocach i grzybach. Gdy człowiek zje te produkty, lecz nich nie umyje, w prosty sposób dochodzi do zarażenia. Bąblowica jest bardzo groźną dolegliwością, ponieważ dojrzałe larwy tasiemca wędrują w kierunku różnych narządów wewnętrznych. Tym samym osiadają one w wątrobie. W najcięższych przypadkach występuje konieczność usunięcia chorego fragmentu narządu. Najlepszą profilaktyką przeciwko tasiemcowi bąblowcowemu jest dokładne mycie rąk, produktów leśnych oraz regularne odrobaczanie kota.

Giardioza – to nazwa choroby wywoływanej przez pierwotniaki z rodziny Giardia lamblia. Jego głównym miejscem bytowania jest jelito cienkie zwierząt. Dolegliwość ma specyficzną przypadłość, mianowicie nie wykazuje ona widocznych objawów, jednak w wielu przypadkach powoduje biegunki. Patogen ten jest dość pospolity i wegetuje w organizmach ludzkich, jak również u zwierzęcych w naturalny sposób. Dlatego w momencie pojawienia się Giardii lamblii u któregoś z domowników, należy odrobaczyć całą ludzką i zwierzęcą rodzinę.