Kto z nas nie rozpoznałby charakterystycznego i niepowtarzalnego “niskopodłogowca” jamnika? Dla niektórych to “pies-kiełbasa”, prawdopodobne wytłumaczenie dla pochodzenia określenia “hot dog”, dla innych – odważny i mądry przyjaciel rodziny. Charakter jamnika od czasów średniowiecznych (a według niektórych wręcz starożytnych) zjednywał mu konsekwentnie sympatię kolejnych pokoleń zwierzolubów. Nie zdziwi to z pewnością nikogo, kto zna dobrze jakiegoś jamnika i miał okazję przekonać się, jak wspaniałymi przyjaciółmi człowieka potrafią być.
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
Jamnik – opis rasy
Wśród najbardziej zagorzałych miłośników jamników popularny jest pogląd, że początki tej rasy sięgają nawet czasów Starożytnego Egiptu. Dowodem na wyjątkowe miejsce, jakie te psy miały zajmować już w tamtej epoce, mają być płaskorzeźby, jakie naukowcy odkryli na ścianach w świątyniach egipskich. Rzeczywiście – uwiecznione tam czworonogi do złudzenia przypominają współczesnego jamnika.
Pewności co do tego jednak nie ma, więc bezpieczniejsze wydaje się założenie, że początek rasy to czas, kiedy pojawiły się pierwsze pisemne wzmianki na temat jamnika. To możemy już zweryfikować z dużo większą pewnością i ulokować w czasach średniowiecznych. Pies jamnik pojawia się bowiem w XIV-wiecznych zapiskach jako dedykowany do wchodzenia pod ziemię i polowania na borsuki, co ułatwiać miały jego krótsze w stosunku do innych ras myśliwskich łapy. Pochodzą one z Niemiec, przyjmuje się więc, że jamnik to jedna z ras wywodzących się z tego obszaru.
To właśnie to pierwotne przeznaczenie do polowań ukształtowało wiele cech współczesnego jamnika. Niemiecka nazwa jamnika – “Dachshund” – oznacza “psa od borsuków”. Nie tylko przypomina on bowiem to zwierzę fizycznie, ale był także wykorzystywany do wypłaszania borsuków z nor (co ciekawe obecnie, mimo że jamnik wciąż cieszy się popularnością wśród myśliwych, nie wykorzystuje się go do polowań na borsuki ze względu na jego własne bezpieczeństwo).
Różne rodzaje jamników, które znamy także obecnie, wykorzystywane były historycznie do odmiennych typów zadań związanych z polowaniem. Początkowo jamnik był jeden i był to jamnik krótkowłosy. Z czasem nastąpił swoisty podział obowiązków i “podział rasy”. Jamnik szorstkowłosy zaganiał dziki, z kolei długowłosy aportował i przeszukiwał krzaki i zarośla (co musiało być mało praktyczne ze względu na ilość “dodatków”, jakie przypuszczalnie wynosił z tych krzaków w swojej sierści).
Z zadaniami myśliwskimi wiązało się też wykształcenie różnych rozmiarów jamników. Misją jamnika miniaturowego było np. ściganie lisów w wąskich norach, a jamnik króliczy – jak sama nazwa wskazuje – ścigał króliki.
Pozostaje cieszyć się, że jamniki zostały docenione przez szerszą część społeczeństwa i większość z nich nie musi angażować się w aktywności, które koncentrują się na uśmierceniu innej żywej, czującej i przerażonej istoty.
Jamnik – wygląd
Jamnik to pies niski, o krótkich nogach i charakterystycznie wydłużonej, zwartej sylwetce. Jest dobrze umięśniony, co wiąże się z jego historią wykorzystywania przy polowaniach.
Wyróżnić możemy kilka rodzajów tej rasy – w zależności od przyjętego kryterium podziału będziemy mieli do czynienia z:
● pod względem wzrostu – jamnikiem standardowym (minimum 35 cm w obwodzie klatki piersiowej, mierzonym ciasno pod łokciami psa, do tego waga ciała w okolicy 9 kg), jamnikiem miniaturowym (od 30 do 35 cm w obwodzie klatki piersiowej, przy czym pomiar nie może nastąpić wcześniej niż po ukończeniu przez psa 15 miesięcy) i jamnikiem króliczym (maksymalnie 30 cm w obwodzie klatki piersiowej, również zmierzone nie wcześniej niż w wieku 15 miesięcy)
● pod względem długości oraz rodzaju sierści – jamnikiem krótkowłosym, długowłosym i szorstkowłosym.
Występują i dopuszczalne według oficjalnego wzorca rasy są różne rodzaje umaszczenia – powszechnie spotkać można m.in. jamnika czarnego czy jamnika czekoladowego, ale także jamnika rudego czy w odcieniach żółci lub też brązowego i czarnego jamnika podpalanego.
Jamnik – charakter
Niezależnie od dokładnego typu wyglądu czy rozmiarów, wszystkie jamniki mają pewne cechy wspólne. Są to zwierzęta energiczne i żywiołowe – raczej nie będą typowym kanapowym leniuchem i jeśli tylko ich opiekun da im taką możliwość, będę chętnie wybierały się z nim na dłuższe spacery czy uczestniczyły w innych formach aktywnego spędzania czasu.
Jamnik chętnie się uczy i docenia kontakt z opiekunem. Lata uczestniczenia w polowaniach, w trakcie których psy te musiały niejednokrotnie podejmować samodzielnie decyzje, w oddaleniu od swojego opiekuna, spowodowały, że współczesne jamniki również nie do końca dają sobie dyktować warunki. Jeśli więc jamnik nie będzie stosował się do poleceń, raczej będzie wynikało właśnie z tej wrodzonej niezależności niż jakiejś formy niezrozumienia oczekiwań człowieka – to rasa inteligentna, która dosyć łatwo uczy się rozmaitych komend czy sztuczek oraz jest ogólnie rzecz biorąc bardzo ciekawa świata.
Jamnik jest też bardzo związany ze swoim opiekunem. Z jednej strony jest to piękne i budujące – z pewnością wiele osób kocha tę rasę m.in. właśnie za tę cechę. Trzeba jednak pamiętać, że taki wysoki poziom przywiązania może też mieć swoje gorsze strony. Pies może być narażony na lęk separacyjny i źle znosić rozstania z opiekunem, a także wykazywać się nieufnością w stosunku do nieznajomych, którzy z jego perspektywy mogą zagrażać ukochanemu człowiekowi. Nie zmienia to faktu, że jamnik nie należy do ras agresywnych i nie powinniśmy spodziewać się z jego strony niespodziewanego ataku na obcą osobę – najgorsze, co może ją spotkać ze strony naszego podopiecznego, to ostrzegawcze warczenie lub pełnowymiarowe szczekanie, ale za tymi “słowami” nie pójdą czyny.
Jednocześnie jest to pies bardzo odważny – dotyczy to w szczególności jamnika szorstkowłosego, jeśli zależy nam na spokojniejszym, bardziej stonowanym towarzyszu, wtedy lepszym wyborem będzie jamnik długowłosy.
Jamnik – szczeniak
Stworzenie domu dla jamnika szczeniaka to z całą pewnością początek pięknej, wspólnej przygody. Aby jednak dostarczyła ona maksimum radości przy jednoczesnym minimalizowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia nieprzyjemnych sytuacji, warto wiedzieć o kilku aspektach istotnych przy wychowywaniu szczeniaków jamnika.
Przede wszystkim jest to nie tylko pies energiczny i wytrzymały, ale także taki, w którym drzemie głęboko zakorzeniony instynkt łowiecki. Warto więc od najmłodszych lat ćwiczyć z nim zarówno koncentrację i podstawowe komendy, ale przede wszystkim bardzo istotną komendę przywołującą. Kiedy jamnik zobaczy bowiem potencjalną zdobycz, może niespodziewanie wyrwać się do przodu i nie oglądając na opiekuna gonić za swoim celem. Z tego samego powodu istotne też będzie przyzwyczajenie szczeniaka do chodzenia na smyczy, najlepiej przy nodze.
Jamniki to też całkiem duże łasuchy. Będą więc z jednej strony dobrze reagowały na zachętę do ćwiczeń w postaci smaczków, ale z drugiej mogą nas niemile zaskoczyć, rozgrzebując śmietnik w poszukiwaniu czegoś do przekąszenia – warto pilnować, aby nie miały do niego dostępu.
Jamnik – zdrowie
Poza tą skłonnością do podjadanie, a co za tym idzie – ryzykiem nadwagi, jamnik to bardzo zdrowa, wysportowana rasa. Jeśli dobrze zadbamy o jego kondycję i kręgosłup, pomagając np. przy wchodzeniu po schodach,, będzie się naprawdę długo cieszył życiem.
Warto bowiem zaznaczyć, że w przypadku jamnika długość życia jest stosunkowo większa niż w przypadku wielu innych ras – średnio możemy spędzić wspólnie od 12 do nawet 16 lat.
