Manul stepowy jest kotem, który jest znany przede wszystkim ze swojego widowiskowego futra, ale również z wybitnych talentów wspinaczkowych. Kiedyś był uważany za przodka i pierwowzór persów, dziś wiadomo, że nie było to prawdą. Obecnie jest królem internetu dzięki swojej bogatej mimice. Co warto wiedzieć o manulu stepowym?
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
Manul stepowy jest gatunkiem małego drapieżnego ssaka z rodziny kkotowatych. Jego domem jest obszar Azji Środkowej. Niestety jego ciało nie jest zbyt dobrze przystosowane do śniegu, dlatego zajmuje zimne, ale suche siedliska. Przede wszystkim trawiaste lub skaliste, dzięki którym może doskonale ukryć się przed wrogiem.
Niech nie zmyli was jednak jego uroczy wygląd! Mimo puchatego futerka i uroczego pyszczka, nie jest przyjaznym dla ludzi zwierzęciem. Gdyby mógł, najchętniej nie wychodziłby ze swojej nory.
Skąd wzięła się nazwa?
Niemiecki przyrodnik, Peter Pallas, opisał tego pięknego, dzikiego kota po raz pierwszy w 1776 roku. Nazwał go wtedy „Felis” i przypuszczał, że jest on przodkiem kota perskiego. Podobieństwa upatrywał się przede wszystkim w jego okrągłym pyszczku, a także imponującym futrze i dość krępym ciele. Dzisiaj wiemy już, że Peter był w błędzie, a jego następcy zmienili imię kota. Otrzymał on imię „Otocolobus manul”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „brzydkiego uszatka”.
Jego uroda jest po prostu kwestią gustu, o których nie powinno się dyskutować. Niezaprzeczalnie jednak jego uszy umieszczone po bokach głowy są jedną z najbardziej charakterystycznych cech dla tego gatunku.
Manul jest posiadaczem najgęstszego i najdłuższego futra spośród wszystkich kotów na świecie. Dzięki obfitości futra wydaje się dużo większy, niż faktycznie jest w rzeczywistości. Nie jest jednak gruby! Jest puchaty i ma bardzo gęsty podszerstek! Wielkością przypomina tak naprawdę kota domowego. Jego wspaniałe futro idealnie chroni go przed zimnem. Kolejną zaletą jego szaty jest to, że zmienia swoją długość i kolor w zależności od temperatury i pory roku, co zapewnia mu doskonały kamuflaż.
Mistrzowska mimika
Wiedzieliście, że manule posiadają niesamowicie rozwiniętą mimikę? Internauci bardzo szybko to wychwycili, kiedy znaleźli zdjęcie jego obrażonego pyszczka. Ma on niezwykły talent do strojenia min w połączeniu z zabawnym wyglądem. Dzięki temu manul bywa prawdziwą gwiazdą różnorodnych grafik i filmików. Zwierzak ten charakteryzuje się okrągłymi źrenicami, krótkimi nóżkami i uroczym, spłaszczonym pyszczkiem, z szeroko rozstawionymi uszami, które czynią z niego najbardziej ekspresyjnego dzikiego kota na całym świecie. Poniekąd manul ma szczęście, że został zauważony przez internautów i został bohaterem memów. Dzięki temu naukowcy liczą na to, że zwiększy się skuteczność jego programu ochronnego.
Manul naprawdę świetnie radzi sobie w terenach górskich i potrafi bezpiecznie przemieszczać się nawet po bardzo stromych zboczach.
Dodatkowo z ogromną sprawnością wspina się po wszystkich niebezpiecznych skałach. Jego środowisko naturalne, czyli stepy, równiny, a także skaliste pustynie i bezdrzewne obszary górskie Azji Środkowej wymusiły na nim wykształcenie niezwykłych umiejętności w tej dziedzinie.
Niestety nie można mieć wszystkiego i tak oto w zamian za ogromną sprawność i umiejętności wspinaczki, natura nie obdarowała go niestety prędkością. Jego krępa budowa ciała sprawia, że kot biega dość wolno. Nie tragicznie wolno, ale niestety prędkość jego biegu często sprawia, że staje się on ofiarą innych drapieżników. Na swoje ofiary zasadza się w kryjówkach i atakuje je z zaskoczenia, tak, by nie musieć bieg przez długie odcinki, co mogłoby nie tylko pozbawić go energii, ale także narazić na niebezpieczeństwo.
Wygląd:
Jego ciało jest dość krępe, a łapki krótkie i dość masywne. Pyszczek jest prawie idealnie okrągły. Jego uszy są bardzo charakterystyczne. Nie znajdują się u góry głowy, tak jak u większości kotów, ale po bokach. Jego źrenice są okrągłe, inaczej niż u kota domowego.
Sierść jest przepiękna, długa i bardzo gęsta. Na brzuchu na podszycie, które jest dwa razy dłuższe od reszty jego futra.
Jego maść nieco zmienia się w zależności od pory roku. W okresie zimowym jest srebrzysto – szara, z kolei w cieplejszych miesiącach jest raczej rudawa. Jednak niezależnie od maści, jego głowa jest zawsze pokrywa niezwykłymi rozetami i cętkami, a krzaczasty ogon jest otoczony przez ciemne pasy. Końcówka ogona jest czarna. Wszystkie znaczenia na futrze wydają się ciemniejsze w lecie i stanowią wspaniały kamuflaż w terenie.
Tryb życia:
Manul zamieszkuje przede wszystkim stepy, ale także skaliste pustynie, równiny i góry maksymalnie do wysokości 4500 m n.p.m. Prowadzi zdecydowanie nocny tryb życia. W ciągu dnia ukrywa się w norach, ale nie są to jego nory. Należą one do innych zwierząt. nie swoich.
Poza „pożyczaniem” kryjówek innych zwierząt, jego domem są małe jaskinie i rozpadliny skalne. Jest to dziki kot, który jest bardzo skryty i prowadzi samotny tryb życia.
Wypatrzenie go graniczy z cudem, a już w ogóle niemożliwością jest spotkanie go w grupie. Rewiry samców zajmują obszar ok. 4 km².
Pożywienie:
Manul żywi się małymi gryzoniami, takimi jak myszoskoczki, karczowniki, chomiki, czy wiewiórki), ale również młodymi świstakami, zającami i ptakami. Jego krępa postura sprawia, że nie jest najlepszym szybkim biegaczem, dlatego gdy wyczuje niebezpieczeństwo, od razu zamiera i przykuca w bezruchu, kładąc się płasko na ziemi. Jego futro zapewnia mu praktycznie doskonały kamuflaż.
Długość życia:
Manul może żyć do sześciu lat na wolności, ale niestety przez obecność drapieżników i innych niebezpieczeństw, jego długość życia może być o połowę mniejsza, czyli wynosić zaledwie trzy lata. W niewoli dożywa nawet 12 lat.
Rozmnażanie:
Samice osiągają dojrzałość płciową około pierwszego roku życia. Co ciekawe, manule mają najkrótszy spośród wszystkich kotek okres rui. Trwa od tylko od 26 – 42 godzin. Manule łączą się w pary pomiędzy grudniem a marcem, a sama ciąża trwa od 66 – 75 dni.
W każdym miocie rodzi się od 3 – 4 młodych, choć zdarzają się też mioty po 6, a nawet 8 kociąt. Zdarza się to jednak stosunkowo rzadko. Młode rodzą się od końca marca do końca maja, w tym manule są dość podobnie do kotów domowych. Maluchy stają się niezależne w ok. 4-5. miesiącu od narodzin.
Ochrona:
Niestety według IUCN Red List (Czerwona Lista Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody) manule już od 2002 roku są zaliczane jest do kategorii NT, co oznacza, że są bliskie zagrożenia.
Obecnie ten dziki kot jest chroniony na większości obszaru występowania. Czym jest spowodowana tak niska liczebność tych zwierząt? Przede wszystkim ich dość słabo rozwiniętym systemem odpornościowym, ale także działalnością rolniczą na terenach jego występowania. Przez to ich naturalne źródło pożywienia jest niszczone. Poza tym manule dość często giną w pułapkach dla wilków i lisów.
Niestety pomimo ochrony nadal padają ofiarą kłusowników, którzy zarabiają na ich pięknym futrze, tłuszczu, a nawet narządach.
W ciągu ostatniej dekady ich liczba spadła o około 10-15 procent.
Na szczęście udało się znaleźć dla nich rezerwat, w którym są absolutnie nietykalne. Znajduje się w Sailyugemsky Nature Park, który leży w górach Ałtaj między Kazachstanem i Mongolią.
Manule są wspaniałymi, inspirującymi gatunkami z rodziny kotowatych. Tak jak wspomniałam na początku, kiedyś były one podejrzewane o bliskie pokrewieństwo z persami, okazało się jednak, że nie jest to prawdą. Swoją nazwę manul zawdzięcza swoim pięknym uszom. Jego mimika jest bardzo bogata, przez co podbił internet i często pojawia się w memach. Jego futro jest najdłuższym i najgęstszym futrem w rodzinie kotowatych. Dodatkowo ma niezwykłe właściwości i potrafi zmieniać nie tylko długość, ale również barwę, dostosowując się do temperatury powietrza, a co za tym idzie, pomagając kotu stworzyć lepszy kamuflaż. Na szczęście obecnie manule posiadają swój własny kawałek ziemi, na którym są zupełnie bezpiecznie. Niestety wiele z nich nadal nie jest, bo mieszka w innych miejscach, dlatego trzeba walczyć, by ich populacja stale nie malała.
