FIP, to inaczej zakaźne zapalenie otrzewnej u kotów (ang. feline infectious peritonitis). Jest to nieuleczalna i niestety śmiertelna choroba kotów, która zdarza się w każdym wieku, choć niezaprzeczalnie częściej spotyka koty młodsze. Nauka nadal wie o niej dość niewiele i nie znamy leku, którą można byłoby ją wyleczyć. Istnieją co prawda eksperymentalne terapie, które czasami działają, ale opowiem o nich nieco więcej poniżej i wyjaśnię, dlaczego niekoniecznie są dobrym pomysłem.
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
FIP jest trudny do wykrycia, szczególnie w postaci bezwysiękowej. Największe żniwo zbiera wśród kotów od 6. miesiąca życia do półtora roku. Generalnie można uznać, że im kot jest starszy, tym mniejsza jest szansa na mutację wirusa. Wirus atakuje tylko kotowate, więc ludzie i inne zwierzęta są bezpieczne. Co zrobić i jak rozpoznać FIP?
Fip u kota – co to takiego?
Fip jest ciężką chorobą, która jest wywoływana przez koronawirus FcoV i występuje niestety na całym świecie. To oczywiście inny koronawirus niż ten, z którym obecnie mierzy się ludzkość. W przypadku fip nie ma możliwości zarażenia człowieka. Koty, które żyją w dużych skupiskach, czyli w schroniskach, hodowlach, czy koty wolno żyjące, są nosicielami wirusa w znacznej większości. Zarażenie nie oznacza jednak śmierci. Sama obecność wirusa w organizmie nie znaczy, że kot zacznie wykazywać jakiekolwiek objawy.
W przypadku mruczków domowych niewychodzących, które żyją w odosobnieniu, przeciwciała przeciwko wirusowi występują u 10 – 50 % populacji, więc jak sami widzicie, wirus ten jest dość mocno rozpowszechniony. Do zarażenia dochodzi drogą pokarmową, ale też poprzez pogryzienie (czyli w walce), czy lizanie ran (wirus przenosi się ze śliną). Kot może się też zarazić przez wdychanie. Fip dzielimy na dwa biotypy; bio typ jelitowy i wywołujący FIP.
Zapalenie otrzewnej u kota – postaci FIP
- Bio Typ jelitowy (FECV) – jest to bardzo powszechny biotyp. W tym bio typie wirus namnaża się w komórkach nabłonka jelit, przez to jest rozsiewany przede wszystkim przez kał. Kot, który jest zarażony, może zostać siewcą nawet przez dwa dni po zakażeniu! Dodatkowo bio typ jelitowy wywołuje lekkie i dość znośne biegunki, choć zdarzają się również zakażenia, które przebiegają bez żadnych wyraźnych objawów.
- Biotyp fipogenny – Przez mutację wirus przeradza się w drugi biotyp, zwany fipogennym. Dzięki mutacji zyskuje zdolność namnażania się również w niektórych typach komórek białych krwinek, które przenoszą wirusa na cały organizm. Właśnie biotyp fipogenny odpowiada za rozwinięcie się objawów i śmierć. Jeśli chodzi o odpowiedź układu immunologicznego kota, odpowiada on rozwinięciem stanu zapalnego w sąsiedztwie naczyń krwionośnych. Następnie w narządach wewnętrznych, takich jak nerki, śledziona, wątroba, oczy, czy mózg, powstają ziarniaki. Następnie w jamach otrzewnej i opłucnej gromadzi się płyn.
Co sprawia, że fip bezobjawowy przeradza się w objawowy? Przyczynia się do tego przede wszystkim osłabienie układu odpornościowego kota. Ogromnym czynnikiem zachorowania na FIP jest stres, właśnie dlatego powinniśmy dbać o to, żeby życie naszych mruczków przebiegało w możliwie spokojnej atmosferze.
To, że nasz kot jest nosicielem koronawirusa, nie oznacza od razu, że zachoruje na FIP. Szacuje się, że objawy występują tylko u 10% nosicieli, co nie jest zbyt dużą ilością. Badania pokazały również, że niektóre rasy są bardziej narażone na częstsze pojawienie się mutacji u kotów rasowych, takich jak devon rex, czy selkirk rex.
Fip – objawy
Tak jak wspomniałam, u kotów rozwijają się dwie postaci zakaźnego zapalenia otrzewnej – wysiękowa, w której zbiera się woda w płucach u kota i w jamie otrzewnej i bezwysiękowa.
Niezależnie od postaci, można wyróżnić kilka charakterystycznych objawów, takich jak: spadek apetytu, chudnięcie, zmatowienie sierści, gorączka, która nie reaguje na leczenie antybiotykami. Błony śluzowe kota będą blade lub zażółcone, podobnie jak u kotów cierpiących na białaczkę. Kot będzie wyraźnie wycofany i apatyczny.
Forma bezwysiękowa jest o wiele trudniejsza do zdiagnozowania i trudno jednoznacznie ją zakwalifikować. Zmiany znajdują się w różnych narządach i są dość różne. Najczęściej spotykanymi objawami są jednak: zapalenie błony naczyniowej oka, powiększenie węzłów chłonnych, oczopląs, biegunka, powiększenie nerek. Pojawiają się również zaburzenia ze strony układu neurologicznego. Można zaobserwować zaburzenia w poruszaniu się i zmiany w zachowaniu.
Postać wysiękowa ma o wiele gwałtowniejszy przebieg od postaci bezwysiękowej. W formie wysiękowej najbardziej charakterystycznym objawem jest właśnie gromadzenie się płynu w jamach ciała. Płyn sprawia, że powłoki brzucha się powiększają i tworzy się wodobrzusze u kota.
Płyn jest bardzo charakterystyczny, ponieważ jest przejrzysty, nieco żółtawy, zawiera dużo białka i może zawierać włóknik. Generalnie rzecz biorąc kiedy wysięk gromadzi się w jamie opłucnej, kot zacznie mieć problemy z oddychaniem, jego oddech będzie przyspieszony i ciężki. Najczęściej jest to właśnie moment, kiedy weterynarz proponuje opiekunom eutanazję, ponieważ rokowania są bardzo złe, a kot zwyczajnie się męczy.
Fip – koty młode i diagnoza
U młodych kotów FIP może objawiać się na przykład spowolnieniem wzrostu, częstymi biegunkami i schorzeniami górnych dróg oddechowych.
Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów w postaci wysiękowej rozpoznaje się przez pobranie, a następnie zbadanie płynu pobranego z jam ciała. Diagnoza w formie bezwysiękowej jest o wiele trudniejsza.
Aby zdiagnozować FIP w suchej formie, zleca się badania:
- Hematologiczne
- Biochemiczne
- PCR
- Serologiczne
Niestety żadne z nich nie daje 100% pewności.
Co można zrobić dla kota z FIP?
Przede wszystkim robić wszystko, żeby ulżyć mu w cierpieniu. W leczeniu objawowym FIP stosuje się leki immunosupresyjne, a także glikokortykosteroidy i koci interferon, które przedłużają życie, ale przede wszystkim podnoszą jego jakość. W wysiękowej postaci FIP upuszcza się płyn z jam ciała, co przynosi krótkotrwałą, ale jednak, ulgę. Trzeba koniecznie stosować dietę wysokobiałkową i mokrą karmę, żeby na bieżąco uzupełniać płyny i utratę białek z wysięku. Poza próbami leczenia, trzeba chronić mruczka od stresu.
Jeśli Twój kot nie miał jeszcze kontaktu z koronawirusem, istnieje kilka możliwych działań zapobiegawczych, które można zastosować i zmniejszyć możliwość zarażenia kota. Jakie to działania?
- Miski powinny stać w odległości od kuwet.
- Kuwety powinny być regularnie czyszczone. Raz dziennie to minimum. Warto wyparzać też kuwetę przy jej czyszczeniu.
- Warto dokładnie monitorować wszelkie problemy zdrowotne u młodych kotów z uwagi na to, że to właśnie one są najbardziej narażone na śmierć z powodu wirusa.
- Pod jednym dachem nie powinna mieszkać bardzo duża grupa kotów, czyli większa niż 8 – 10 kotów.
- Kot z FIP nie może być kotem wychodzącym, żeby nie stwarzać zagrożenia dla innych mruczków.
FIP przypadki wyleczenia kota
Można przeczytać o przypadkach wyleczenia kota z FIP, ale trzeba jasno zaznaczyć, że zdarza się to bardzo rzadko i jest wynikiem stosowania eksperymentalnych terapii, które są w Polsce nielegalne. Procedura ściągnięcia leku polega na kupieniu go za granicą (najczęściej jest sprowadzany z USA), a następnie prosi się weterynarza o zaaplikowanie go kotu. Terapia składa się z podania kilku ampułek, gdzie każda z nich kosztuje około 5 tysięcy złotych.
Cała terapia to koszt około 30 tysięcy złotych, a często okazuje się, że trzeba wykonać dwie serie leczenia. Zdarza się, że po jednej, czy dwóch seriach kot faktycznie wraca do zdrowia, ale warto zdawać sobie również sprawę z tego, że nie ma żadnej gwarancji, czy lek faktycznie zadziała. Trzeba zadać sobie pytanie oczywiście nie tylko o finansową stronę tej kwestii, ale przede wszystkim o dobro i samopoczucie naszego kota – czy warto narażać go na kilkumiesięczną, ciężką, eksperymentalną terapię? Każdy musi odpowiedzieć sobie na to sam. W internecie istnieje kilka polskich grup fejsbukowych o tematyce FIP. Można znaleźć tam porady i zbiórki, gdzie można wpłacić kilka groszy na leczenie mruczków chorych na FIP.
