Wątroba pełni w psim organizmie istotne funkcje – uczestniczy w procesie trawienia czy metabolizowaniu tłuszczów, węglowodanów i białek, ale przede wszystkim pomaga usuwać z organizmu toksyny i wszelkie szkodliwe substancje. Chora wątroba u psa jest więc problemem, który może mieć poważne konsekwencje dla jego zdrowia, a w skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do śmierci ukochanego pupila. Na jakie objawy warto więc zwrócić uwagę, aby jak najwcześniej wykryć ewentualne problemy?
Spis treści: ( kliknij aby przejść )
Chora wątroba u psa – podstawowe informacje
Jednym z najpowszechniej występujących problemów z wątrobą u psa jest zapalenie wątroby. Wyróżnia się kilka jego rodzajów, np. zwykłe, zakaźne (tzw. choroba Rubartha), bakteryjne (leptospiroza), ostre oraz przewlekłe. Nieleczone przewlekłe zapalenie wątroby u psa prowadzić może do nieuleczalnej marskości wątroby.
Wiązanym z chorą wątrobą u psa problemem jest żółtaczka, natomiast jest ona bardziej objawem zachodzących w ciele procesów niż chorobą sensu stricto, a jej wystąpienie związane jest z chorobą wątroby często, ale nie zawsze.
Na choroby wątroby u psa wpływa m.in. wiek – zazwyczaj szczególnie narażone na tego rodzaju problemy są zwierzaki w nieco bardziej zaawansowanym wieku (nie jest to jednak bezwzględną regułą, ponieważ niektóre choroby, takie jak zakaźne zapalenie wątroby, statystycznie częściej atakują psy młodsze).
Bardziej predysponowane do chorób wątroby są też niektóre rasy, np. przewlekłe zapalenie wątroby stosunkowo często dotyka rasy takie jak labrador, cocker spaniel, mastif neapolitański, pudel średni, doberman, rottweiler, skye terrier, west highland white terrier czy bedlington terrier.
Chora wątroba u psa – przyczyny
Jeśli chodzi o chorą wątrobę u psa, istnieje wiele potencjalnych przyczyn – zaliczają się do nich m.in. infekcje bakteryjne, pasożyty, zakażenia wirusowe, ale także środki farmakologiczne czy różne substancje chemiczne. Niestety stosunkowo często okazuje się również, że problemy z wątrobą mają podłoże tzw. idiopatyczne, co oznacza w praktyce tyle, że przyczyna jest niejasna lub nieznana i nie da się dokładnie stwierdzić, co stoi u źródła problemów psiaka.
W przypadku zapalenia wątroby dodatkowymi czynnikami, które można potencjalnie wskazać jako przyczynę schorzenia, są powody jednorazowe i nagłe, takie jak zatrucie jedzeniem, środkiem farmakologicznym lub substancją chemiczną, ale też o bardziej długofalowym charakterze, jak brak odpowiednio zbilansowanej diety. Może się też okazać, że doszło do zakażenia od innego psa, którego ślinę, mocz lub kał postanowił spożyć nasz czworonożny przyjaciel.
Wyróżnia się kilka rodzajów zapalenia wątroby u psa, w zależności od ich przyczyny. Jeśli należy ona do kategorii tych związanych ze spożywaniem szkodliwych dla wątroby substancji chemicznych czy leków, prawdopodobnie u psa rozwinie się tzw. zwyczajne zapalenie wątroby.
Z kolei za wirusowym zapaleniem wątroby stał będzie adenowirus typu pierwszego, przenoszony właśnie w ślinie czy kale innego, zakażonego osobnika (warto tu dodać, że nosicielem może być nie tylko inny pies, ale także dzikie zwierzę takie jak lis, z którego odchodami mogą mieć styczność np. psy mieszkające poza miastem).
Istnieje jeszcze jedna potencjalna przyczyna wystąpienia zapalenia wątroby u psa – może mieć ono podłoże autoimmunologiczne, a więc wynikać z nieprawidłowych procesów zachodzących w układzie immunologicznym zwierzaka, które powodują, że organizm atakuje swoje własne komórki – w tym wypadku te, które budują wątrobę.
Poza zapaleniem wątroby często pojawiającym się problemem z tym narządem jest żółtaczka u psa. Chcąc ująć tę kwestię precyzyjnie, należałoby natomiast powiedzieć, że jest ona nie tyle chorobą sama w sobie, co bardziej objawem, który wskazuje na podwyższenie poziomu bilirubiny we krwi. O ile zazwyczaj można to łączyć właśnie z chorą wątrobą u psa, może się zdarzyć, że przyczyna leży gdzie indziej – powodem może być np. zapalenie trzustki, kamica żółciowa czy nowotwór, skutkujące zatkaniem dróg żółciowych i zaburzeniami w odpływie żółci (mówimy wtedy o żółtaczce pozawątrobowej).
Do żółtaczki mogą też prowadzić zapalenie wątroby, zatrucie lub rozwój choroby nowotworowej. Jeszcze inna potencjalna przyczyna to choroba odkleszczowa taka jak babeszjoza, w wyniku której dochodzi do nadmiernego wytwarzania bilirubiny i w konsekwencji stanu hiperbilirubinemii.
Ostatnim schorzeniem, o którym warto wspomnieć jest marskość wątroby. Jest to podwójnie przykra choroba – po pierwsze dlatego, że niestety w praktyce jest chorobą nieuleczalną i prowadzącą do śmierci ukochanego zwierzaka, a po drugie ze względu na fakt, że jej przyczyną może być zaniedbanie zdrowia psa i zbyt długi czas, w którym nie było leczone pojawiające się u niego przewlekłe zapalenie wątroby. Do innych potencjalnych przyczyn marskości wątroby zaliczane są zatrucia, określone środki farmakologiczne (leki przeciwdrgawkowe czy sterydy), a także bakteryjne choroby zakaźne takie jak leptospiroza.
Chora wątroba u psa – objawy
Zarówno przy zapaleniu wątroby u psa, jak również innych schorzeniach tego narządu, będzie można zauważyć w pierwszej kolejności zmiany dotyczące przyjmowania przez niego pokarmu i wody. Pies z chorą wątrobą ma zmniejszony apetyt, a w momencie kiedy zaczyna jeść mniej, stopniowo traci na wadze. Pojawić się też mogą w tym samym czasie objawy takie jak rozwolnienie lub wymioty. Powinien to być dla opiekuna sygnał ostrzegawczy, zwłaszcza jeśli pies jednocześnie pije zwiększone ilości wody, czemu towarzyszy częstsze i bardziej obfite oddawanie moczu.
Mimo coraz chudszej sylwetki, brzuch psa może sprawiać wrażenie wzdętego i powiększonego, co z kolei wynika w takiej sytuacji z towarzyszącego zapaleniu wątroby u psa wodobrzusza. W momencie podejmowania przez opiekuna prób dotknięcia brzucha, pies będzie próbował tego uniknąć, pokazując w ten sposób człowiekowi, że odczuwa w tym miejscu ból.
Przy chorobie wątroby u psa zaobserwować można też inne niepokojące zmiany w zachowaniu, takie jak częściowa utrata koordynacji (pupil zaczyna mieć problemy z poruszaniem się po dobrze sobie znanym terenie, jak np. mieszkanie – uderza o meble czy framugi), brak energii i ospałość, kręcenie się w kółko i przyciskanie głowy do płaskich powierzchni pionowych i poziomych.
Jeśli objawy pojawiają się nagle i są wśród nich gorączka i wymioty oraz żółty kolor na oczach lub dziąsłach, mówi się o ostrym zapaleniu wątroby. Z kolei objawy o mniejszej intensywności i często trudniej zauważalne (np. zmiany w obrębie mózgu) towarzyszą zazwyczaj tzw. przewlekłemu zapaleniu wątroby.
Jednymi z prostszych do zaobserwowania objawów są te związane z wystąpieniem żółtaczki u psa – zważywszy na to, że żółtaczka sama w sobie jest de facto objawem oraz jej charakterystyczną nazwę, uwagę opiekunów powinno oczywiście zwrócić pojawienie się zażółcenia w takich miejscach jak skóra, gałki oczne, dziąsła, a także okolice odbytu, pochwy czy napletka. Pozostałe objawy będą podobne do ogólnych objawów chorej wątroby u psa, chociaż może się dodatkowo pojawić także zmiana koloru (na zielony, beżowy, pomarańczowy lub żółty) i konsystencji (“smolistość” lub biegunka) kału, powiększenie węzłów chłonnych oraz przyspieszony oddech.
Chora wątroba u psa – diagnoza
Wątroba potrafi się doskonale regenerować – to właśnie dzięki tej właściwości można dokonać przeszczepu fragmentu wątroby, pobranego od jeszcze żyjącej osoby, bez narażania jej na negatywne konsekwencje zdrowotne. Jest to dobra wiadomość dla opiekunów psów, które zmagają się z problemami z wątrobą – oznacza, że przy odpowiednio wczesnej diagnozie chorą wątrobę u psa będzie się z dużym prawdopodobieństwem dało wyleczyć.
Z drugiej strony przy wystąpieniu niepokojących objawów nie wolno zwlekać z podjęciem decyzji o wizycie w lecznicy weterynaryjnej – przy niektórych rodzajach np. zapalenia wątroby u psa, objawy mogą się pojawić stosunkowo późno. W takich wypadkach choroba wątroby u psa ma szansę przez dłuższy czas rozwijać się niezauważona, a niestety zdolność wątroby do odtwarzania na nowo swoich komórek z czasem może zacząć maleć. W skrajnych przypadkach może się nawet okazać, że na leczenie i ratunek psa jest już za późno, ponieważ rozwinęła się u niego marskość wątroby.
Chora wątroba u psa – leczenie
Leczenie chorej wątroby u psa zależało będzie od dokładnej przyczyny problemu. Niestety w niektórych przypadkach, np. jeśli pies choruje na zakaźne zapalenie wątroby, choroba będzie nieuleczalna, a jedynym sposobem jej uniknięcia są tak naprawdę tylko szczepienia profilaktyczne.
W tym przypadku, czyli przy wystąpieniu choroby Rubartha, zastosowana terapia będzie miała na celu przede wszystkim obniżenie odczuwanego przez psa dyskomfortu (m.in. poprzez powstrzymanie biegunki i wymiotów), zapobieganie kolejnym infekcjom bakteryjnym poprzez stosowanie antybiotykoterapii, a także ogólne wzmocnienie organizm psa. Nie uda się jej natomiast wyleczyć.
Niestety również w przypadku marskości wątroby medycyna ma obecnie ograniczone możliwości leczenia. Jedyne, co można zrobić to łagodzić skutki tej choroby – zważywszy na fakt, że powoduje ona obniżenie stężenia białek, których rolą jest utrzymywanie krwi w naczyniach, leczenie opiera się na podawaniu tych brakujących białek dożylnie.
W przypadku pozostałych problemów rokowania odnośnie leczenia chorej wątroby u psa będą dużo lepsze. Jeśli diagnoza wskazuje na wystąpienie u psa zwyczajnego zapalenia wątroby, podstawą będzie leczenie objawowe, a także upewnienie się, że potencjalnie szkodliwe dla psiej wątroby czynniki zostały wyeliminowane (np. poprzez wprowadzenie psu ściśle kontrolowanej diety).
Przy autoimmunologicznym zapaleniu wątroby poza leczeniem objawowym, mającym na celu doraźne zmniejszenie odczuwanego przez psa bólu, konieczne będzie zastosowanie tak zwanych immunomodulatorów, czyli leków, które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego psa.
